عنوان مقاله :
تحليلي انتقادي بر نظريه الهيات اعصاب اندرو نيوبرگ
پديد آورندگان :
خدري ، غلامحسين دانشگاه پيام نور مركز تهران - گروه الهيات , حسين‌زاده ، غلامرضا دانشگاه پيام نور مركز تهران
كليدواژه :
الهيات اعصاب , اندرو نيوبرگ , تجربه ديني , عصب‌شناسي , روان‌شناسي , رويكرد انتقادي
چكيده فارسي :
اندرو نيوبرگ، پزشك و پژوهشگر پيشگام حوزه الهيات اعصاب، در آثار خود به بررسي بنيان‌هاي عصبي تجربه‌هاي معنوي و مذهبي پرداخته است. پژوهش حاضر با روش توصيفي‌ـ‌تحليلي، ابتدا مباني نظري الهيات اعصاب و ديدگاه‌هاي وي را معرفي مي‌كند و سپس، با اشاره به چالش‌ها و محدوديت‌هاي روش‌شناسي و مباني نظري آنها، به بررسي انتقادي آنها مي‌پردازد. ديدگاه‌هاي نيوبرگ در زمينه الهيات اعصاب، با چالش‌هاي متعدد روبرو است؛ ازجمله محدوديت‌هاي روش‌شناسي، چراكه مطالعات نيوبرگ عمدتاً بر استفاده از روش‌هاي تصويربرداري مغزي مانند fMRI استوار است. چنين روش‌هايي در مطالعه تجربه‌هاي ذهني و معنوي با محدوديت‌هايي اساسي روبه‌رو هستند. همچنين مباني نظري ديدگاه‌هاي نيوبرگ ناقص‌اند، زيرا اصولاً بر پايه فروكاست‌گرايي مادي استوارند؛ اين رويكرد، نقش عوامل غيرمادي و معنوي در تجربه‌هاي ديني را ناديده مي‌گيرد. به‌طور كلي، به‌رغم تلاش‌هاي ارزشمند او، ديدگاه‌هاي وي در زمينه الهيات اعصاب خالي از نقص و نقض نيست؛ براي ارائه تصويري جامع و دقيق از تجربه‌هاي ديني، به رويكردهاي نظري و روش‌شناسي جامع نياز است كه نقش عوامل مختلف، اعم از مادي و معنوي، را در اين تجربه‌ها لحاظ كند.
