تاثير اليسيتور ملاتونين بر سلامت سلولي و محتواي متابوليت‌هاي ثانويه گياه دارويي پونه كوهي (Mentha longifolia)

هدف: با توجه به اهميت پونه كوهي (Mentha longifolia) در صنايع دارويي، اين مطالعه با هدف ارزيابي تاثير ملاتونين بر درصد زنده ماني سلولي و سطح تركيبات زيست فعال مهم پونه كوهي انجام شد.  مواد و روش ها: اين مطالعه در قالب آزمايش فاكتوريل با طرح پايه كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. ملاتونين (با غلظت هاي 0، 100 و 200 ميكرومولار بر مبناي مطالعات گذشته) به محيط كشت MS حاوي 2,4-D با غلظت  mg.L-1  1 افزوده شد. بعد از 24، 48 و 72 ساعت از تيمار، درصد زنده ماني سلولي و سطح تركيبات مهم پونه به‫ترتيب توسط آزمون تترازوليوم و HPLC سنجش شدند.  نتايج: با افزودن ملاتونين در كشت سلولي، زنده ماني سلول‌هاي پونه كاهش يافت. با افزايش ملاتونين از 100 به 200 ميكرومولار در كشت سلولي، سطح تركيبات به‫طور معني داري نسبت به شاهد افزايش يافت. سطوح منتول، منتون، پولگون و 1،8-سينئول تا 48 ساعت بعد از تيمار افزايش يافتند اما بعد از آن زمان، كاهش معني داري نشان دادند. از آن‫جايي‫كه هدف نهايي، افزايش توليد تركيبات فعال بيولوژيكي است و نه بالاترين زنده ماني سلولي، لذا با رعايت اعتدال، 48 ساعت بعد از اعمال تيمار 200 ميكرومولار ملاتونين، بهترين شرايط را براي حصول سطح بالاي متابوليت هاي با ارزش پونه فراهم مي كند. به‫طوري‫كه تيمار فوق باعث افزايش 125 درصدي منتول، 130 درصدي منتون، 140 درصدي پولگون و 120 درصدي 1،8-سينئول شد.  نتيجه گيري: كاربرد ملاتونين در غلظت 200 ميكرومولار و برداشت متابوليت ها 48 ساعت بعد از تيمار مي تواند ضمن حفظ سطح كافي زنده ماني سلول هاي پونه كوهي، باعث افزايش غلظت متابوليت هاي ثانويه شود.