تحليل محيطي فرونشست زمين در دشت اسدآباد همدان و مخاطرات آن

فرونشست به حركت قائم و رو به پايين زمين گفته مي‌شود كه در طي سال‌هاي اخير بسياري از دشت‌هاي كشور را تهديد كرده است. دشت اسدآباد در استان همدان با توجه به وضعيت هيدرواقليمي و ژئومورفولوژي آن در معرض اين مخاطره قرار دارد. با توجه به اهميت موضوع، در اين پژوهش به ارزيابي ميزان فرونشست دشت اسدآباد و تحليل عوامل مؤثر در آن پرداخته شده است. در اين تحقيق از 97 تصوير راداري سنتينل 1، مدل رقومي ارتفاعي 30 متر و لايه‌هاي رقومي اطلاعاتي به‌عنوان مهم‌ترين داده‌هاي تحقيق استفاده شد. مهم‌ترين ابزارهاي استفاده‌شده در تحقيق شامل ArcGIS (به‌منظور تهيۀ نقشه‌هاي مدنظر)، GMT (به‌منظور اجراي فرايند تداخل‌سنجي راداري و مدل سري زماني SBAS)، Super Decisions (به‌منظور وزن‌دهي به لايه‌هاي اطلاعات) و IDRISI (اجراي مدل WLC) بود. در اين تحقيق برخلاف بسياري از تحقيقات پيشين، ابتدا با استفاده از تصاوير راداري، ميزان فرونشست منطقه برآورد شد و سپس با استفاده از مدل تلفيقي ANP-WLC و پارامترهاي محيطي، نقشۀ مناطق مستعد فرونشست تهيه شد. سپس نتايج با نتايج به‌دست‌آمده از تصاوير راداري مقايسه شد. نتايج حاصل از تصاوير راداري نشان داد كه دشت اسدآباد در دورۀ زماني هفت‌ساله (2015 تا 2022) بين 132 تا 704 ميلي‌متر فرونشست داشته و بيشترين فرونشست مربوط به مناطق مركزي اين دشت و مناطق جنوبي شهر اسدآباد بوده است. همچنين نتايج حاصل از پهنه‌بندي نيز نشان داد كه مناطق جنوبي شهر اسدآباد و بخش‌هاي مركزي دشت اسدآباد پتانسيل زيادي از نظر وقوع فرونشست دارند. مقايسه نتايج اين بخش بيانگر انطباق آن بر نتايج حاصل از تصاوير راداري است. با توجه به موارد مذكور، با استفاده از پارامترهاي طبيعي نيز مي‌توان تا حد زيادي مناطق در معرض مخاطرۀ فرونشست را شناسايي كرد، چراكه فرونشست به‌طور مستقيم و غيرمستقيم متأثر از عوامل طبيعي از جمله وضعيت ژئومورفولوژي و هيدرولوژي منطقه است.