بهينه‌سازي محيط‌ كشت و تركيب ماده تنظيم‌كننده رشد در افزايش راندمان توليد گياهچه در ريزازديادي گردو

اين تحقيق به‌منظور بهينه‌سازي دستورالعمل كشت بافت گردو و تعيين بهترين محيط‌كشت و تركيب ماده تنظيم‌كننده رشدي در ريزازديادي اين گياه، در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان همدان اجرا شد. جوانه‌هاي جانبي و انتهايي گردو رقم چندلر، از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺳﺎل ﺟﺎري، برداشت شده و پس از مراحل سترون‌سازي در شرايط استريل داخل محيط‌كشت ﭘﺎﻳﻪ DKW حاوي 2 ميلي‌گرم بر ليتر ماده تنظيم‌كننده رشد ﺑﻨﺰﻳﻞآدﻧﻴﻦ و مقدار 0/01 ميلي‌گرم بر ليتر ماده تنظيم‌كننده رشد ايندول‌بوتريك‌اسيد، 1 گرم بر ليتر پلي‌وينيل‌پيروليدين و 2 گرم ذغال فعال كشت شدند. پس از مرحله استقرار كه با تورم و سرسبزي جوانه ها و عدم وجود هر نوع علائم نكروزه و رنگ پريدگي آن ها همراه بود، به‌منظور پرآوري، از آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي استفاده شد. بدين‌منظور از محيط‌كشت DKW حاوي ماده تنظيم‌كننده رشد گياهي بنزيل‌آمينو‌پورين در پنج سطح با غلظت‌هاي صفر، 0/5، 1، 1/5 و 2 ميلي‌گرم بر ليتر در تركيب با 0/01 ميلي­ گرم در ليتر بوتيريك‌اسيد به‌عنوان فاكتور اول و پنج سطح مختلف آدنين‌سولفات (صفر، 20 و 40، 60 و 80 ميلي‌گرم بر ليتر) به‌عنوان فاكتور دوم، مورد استفاده قرار گرفت. پس از دو ماه ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي رﺷﺪ ﺷﺎﻣﻞ صفات وزن گياهچه، طول ساقه نورسته، تعداد برگ، تعداد جوانه و تعداد برگچه در هر گياهچه، در محيط‌كشت‌هاي مختلف مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. بر اساس نتايج حاصل از تجزيه واريانس، دو ماده تنظيم‌كننده رشد گياهي بنزيل‌آمينو‌پورين و آدنين‌سولفات اثر بسيار معني‌داري در سطح احتمال يك درصد بر صفات مورد بررسي نشان دادند. متناسب با افزايش غلظت در هر دو ماده تنظيم كننده رشد، ميزان پرآوري و رشد گياهچه‌ها افزايش پيدا كرد. به‌طوري‌كه در محيط كشت‌هاي حاوي 2 ميلي‌گرم بر ليتر بنزيل‌آمينو‌پورين و 80 ميلي‌گرم بر ليتر آدنين‌سولفات در مقايسه با ساير غلظت ها، اثرات مثبت قابل توجهي در كليه صفات مورد بررسي ايجاد گرديد.