بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي و ساختار عاملي پرسش‌نامهٔ سه‌بُعدي شخصيت هورناي-كوليج

زمينه و هدف: شخصيت، مجموعه‌اي از ويژگي‌هاي تفكر، احساس و رفتار فرد است كه در رابطهٔ فرد با ديگران و عملكردش نقش دارند؛ ازاين‌رو وجود ابزارهاي مناسب به‌منظور شناسايي اين ويژگي‌ها لازم است. هدف از پژوهش حاضر بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي و ساختار عاملي پرسش‌نامهٔ سه‌بُعدي شخصيت هورناي‌-كوليج بود.روش‌بررسي: پژوهش حاضر به‌لحاظ هدف، از نوع توسعهٔ ابزار و تحقيقي روش‌شناختي بود كه در بين دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي تهران در سال تحصيلي ۱۴۰۰-۱۳۹۹ انجام گرفت. با استفاده از روش نمونه‌گيري دردسترس تعداد ۳۸۷ نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. براي گردآوري داد‌ه‌ها، پرسش‌نامهٔ‌ سه‌بُعدي شخصيت هورناي-كوليج (كوليج، ۲۰۱۲) و مقياس ايراني آمادگي اعتياد به مواد مخدر (زرگر و همكاران، ۱۳۸۵) به‌كار رفت. بررسي پايايي پرسش‌نامه ازطريق ارزيابي همساني دروني و بازآزمايي و همچنين روايي پرسش‌نامه با استفاده از روايي محتوا و صوري انجام گرفت. تحليل عاملي تأييدي به‌منظور ارزيابي ساختار عاملي (روايي سازه) پرسش‌نامه و روايي همگرا (همبستگي با مقياس ايراني آمادگي اعتياد به مواد مخدر) بررسي شد. تحليل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ و نرم‌افزار Mplus نسخۀ ۸٫۳ صورت گرفت. سطح معنا‌داري ۰٫۰۱=α درنظر گرفته شد. يافته‌ها: ساختار عاملي پرسش‌نامهٔ شخصيت هورناي-كوليج در نمونهٔ ايراني به تأييد رسيد. شاخص‌هاي برازش تحليل ۰٫۹۲۷=CFI و ۰٫۹۱۲=TLI و ۰٫۸۳=WRMR و ۰٫۰۵۹=RMSEA به‌دست آمد. مقادير آلفاي كرونباخ ابعاد شخصيتي مطيع، پرخاشگرانه و منزوي-دوري‌گزين به‌ترتيب ۰٫۷۸۳، ۰٫۷۶۰ و ۰٫۷۷۹ محاسبه شد. ضريب همبستگي سه بُعد شخصيتي مطيع (۰٫۲۰۲)، پرخاشگرانه (۷۲) و منزوي-دوري‌گزين (۰٫۱۸۰) با آمادگي اعتياد به مواد مثبت بود (۰٫۰۰۱ p).نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود كه پرسش‌نامهٔ سه‌بُعدي شخصيت هورناي-كوليج، پايايي و روايي مطلوب دارد و قابليت دارد كه بين مخاطبان ايراني به‌عنوان ابزار سنجشي، كاربري باليني (شناسايي روان‌رنجوري) داشته باشد.