مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - مقايسهٔ اثربخشي آموزش فرزندپروري مبتني‌بر پذيرش و تعهد و فرزندپروري مبتني‌بر روان‌‌شناسي مثبت‌گرا بر تنظيم هيجان در مادران كودكان داراي اختلال نارسايي توجه/بيش‌فعالي

چكيده فارسي :

زمينه و هدف: مادران كودكان مبتلا به نارسايي توجه/بيش‌فعالي با چالش‌هاي مهمي ازجمله نقص در مديريت و تنظيم هيجان مواجه‌ هستند. بر اين اساس، پژوهش حاضر با هدف مقايسهٔ اثربخشي آموزش فرزندپروري مبتني‌بر پذيرش و تعهد و آموزش فرزندپروري مبتني‌بر روان‌شناسي مثبت‌گرا بر تنظيم هيجان مادران كودكان داراي اختلال نارسايي توجه/بيش‌فعالي انجام شد. روش‌بررسي: مطالعهٔ حاضر به‌روش نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري را تمامي مادران كودكان داراي اختلال نارسايي توجه/بيش‌فعالي ۸تا۱۲سالهٔ پسر در شهر تهران در سال ۱۴۰۰ تشكيل دادند. ازطريق نمونه‌گيري هدفمند و دردسترس، ۴۵ نفر مادر داوطلب وارد مطالعه شدند و به‌شكل تصادفي در دو گروه آزمايشي و يك گروه گواه قرار گرفتند. ابزارهاي پژوهش شامل مقياس دشواري در تنظيم هيجان (گراتز و رومر، ۲۰۰۴)، برنامۀ آموزش فرزندپروري مبتني‌بر پذيرش و تعهد (كوين و مورل، ۲۰۰۹) در ده جلسهٔ نوددقيقه‌اي و آموزش فرزندپروري مبتني‌بر روان‌شناسي مثبت‌گرا (رشيد و سليگمن، ۲۰۱۳) در ده جلسهٔ نوددقيقه‌اي بود. براي تحليل داده‌ها، از آزمون‌هاي تحليل واريانس و تحليل كوواريانس تك‌متغيري و آزمون تعقيبي بونفروني در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۲ در سطح معناداري ۰٫۰۵ استفاده شد.يافته‌ها: نتايج نشان داد، بعد از حذف اثر پيش‌آزمون، در پس‌آزمون، بين دو گروه آزمايش و گروه گواه در ميانگين نمرهٔ تنظيم هيجان تفاوت معناداري وجود داشت (۰٫۰۰۱ p). همچنين مداخلهٔ فرزندپروري مبتني‌بر پذيرش و تعهد (۰٫۰۰۱ p) و مداخلهٔ فرزندپروري مبتني‌بر روان‌شناسي مثبت‌گرا (۰٫۰۲۳=p) براي گروه‌هاي آزمايش موجب كاهش دشواري در تنظيم هيجان در مادران، درمقايسه با گروه گواه شد. بين اثربخشي آموزش فرزندپروري مبتني‌بر پذيرش و تعهد و آموزش فرزندپروري مبتني‌بر روان‌شناسي مثبت‌گرا بر كاهش دشواري در تنظيم هيجان در مادران كودكان داراي اختلال نارسايي توجه/بيش‌فعالي نيز تفاوت معنادار وجود داشت (۰٫۰۰۱ p).نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود كه اثربخشي آموزش فرزندپروري مبتني‌بر روان‌شناسي مثبت‌گرا بر بهبود تنظيم هيجان مادران بيشتر از آموزش فرزندپروري مبتني‌بر درمان پذيرش و تعهد است.