مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي تأثير باورهاي ديني و حمايت اجتماعي ادراك‌شده بر گرايش به رفتارهاي پرخطر در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطهٔ دوم

چكيده فارسي :

زمينه و هدف: رفتارهاي پرخطر، رفتارهايي هستند كه سلامت و بهزيستي نوجوانان را درمعرض خطر قرار مي‌دهند. هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير باورهاي ديني و حمايت اجتماعي ادراك‌شده بر گرايش به رفتارهاي پرخطر در دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطهٔ دوم بود.روش‌بررسي: پژوهش حاضر از نوع همبستگي بود كه در قالب مدل‌سازي معادلات ساختاري انجام شد. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطهٔ دوم شهر تهران تشكيل دادند. نمونه‌گيري به‌روش خوشه‌اي مرحله‌اي انجام گرفت و از بين مناطق تهران به‌تصادف چهار منطقه انتخاب شد. سپس از اين مناطق دو دبيرستان مقطع ‌دوم پسرانه به‌صورت تصادفي در نظر گرفته شد و از هر مدرسه به‌تصادف ۲۵ دانش‌آموز و درنهايت صد دانش‌آموز به‌عنوان نمونهٔ نهايي انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها، پرسش‌نامهٔ سنجش نگرش‌هاي مذهبي (سراج‌زاده، ۱۳۷۲)، مقياس گرايش‌ به رفتارهاي پرخطر (زاده‌محمدي و همكاران، ۱۳۸۷) و پرسش‌نامهٔ حمايت اجتماعي ادراك‌شدهٔ واكس (واكس و همكاران، ۱۹۸۶) به‌كار رفت. تحليل داده‌هاي جمع‌آوري‌شده با استفاده از نرم‌افزارهاي SPSS نسخهٔ ۲۱ و SPLS نسخهٔ ۳ صورت گرفت. سطح معنا‌داري آزمون‌ها ۰٫۰۱ در نظر گرفته شد.يافته‌ها: نتايج آزمون همبستگي پيرسون نشان ‌داد، بين باورهاي ديني و گرايش به رفتارهاي پرخطر همبستگي منفي معناداري وجود دارد (۰٫۴۸-=r و ۰٫۰۰۵=p)؛ همچنين بين حمايت خانواده و حمايت دوستان با رفتارهاي پرخطر به‌ترتيب همبستگي (۰٫۲۶-=r و ۰٫۰۰۱ p) و (۰٫۲۰-=r و ۰٫۰۰۲=p) مشاهده مي‌شود. بررسي نتايج حاصل از مدل نهايي مشخص كرد، اثر مستقيم گرايش‌هاي ديني بر رفتارهاي پرخطر (۰٫۳۹-=B و ۰٫۰۰۱ p) و نيز اثرغيرمستقيم آن با ميانجيگري حمايت احتماعي (۰٫۳۶۲-=B و ۰٫۰۰۱ p) معنا‌دار است. بررسي شاخص‌هاي اعتبار اشتراك (Sse و (sse/sso)-۱) براي متغيرهاي پنهان حمايت اجتماعي، رفتارهاي پرخطر و دينداري به‌ترتيب (۱۱۲٫۲۰ و ۰٫۷۷)، (۹۵۶٫۸۳، و ۰٫۴۱) و (۱۰۱۲٫۰۰ و ۸۵۷٫۸۲) بود كه تأييد اعتبار مدل‌ را نشان مي‌دهد. نتيجه‌گيري: باتوجه به يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان نتيجه گرفت، دين به‌عنوان عاملي حفاظت‌كننده دربرابر رفتارهاي پرخطر است و هنگامي كه با ادراك حمايت ‌اجتماعي افراد مهم زندگي نوجوان همراه شود مي‌تواند در گرايش‌نداشتن فرد به رفتارهاي پرخطر عامل بسيار تأثيرگذاري باشد.