تعيين اثربخشي برنامهٔ واقعيت‌درماني بر بهزيستي روان‌شناختي، تنظيم شناختي هيجان و روابط بين‌فردي مادران كودكان با ناتواني‌هاي تحولي

زمينه و هدف: تولد كودكي داراي ناتواني مي‌تواند فشار رواني زيادي بر افراد خانواده به‌خصوص مادر داشته باشد. مشاركت والدين در برنامهٔ درماني، اين آشفتگي را كاهش مي‌دهد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي برنامهٔ واقعيت‌درماني بر بهزيستي روان‌شناختي و تنظيم شناختي هيجان و روابط بين‌فردي مادران كودكان با ناتواني‌هاي تحولي انجام شد. روش‌بررسي: پژوهش حاضر نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري را همهٔ مادران كودكان با ناتواني‌هاي تحولي تشكيل دادند كه در سال ۱۳۹۷-۹۸ در شهر سقز زندگي كردند. از بين داوطلبان واجد شرايط تعداد سي نفر وارد مطالعه شدند و به‌صورت تصادفي در دو گروه پانزده‌نفرهٔ آزمايش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمايش هشت جلسهٔ دوساعته برنامهٔ آموزشي واقعيت‌درماني را دريافت كرد؛ اما براي گروه گواه هيچ مداخله‌اي ارائه نشد. داده‌ها با استفاده از مقياس بهزيستي روان‌شناختي ريف (بازبيني شده ريف، ۱۹۹۵)، پرسش‌نامهٔ تنظيم شناختي هيجان (گرانفسكي و كرايج، ۲۰۰۶) و پرسش‌نامهٔ روابط بين‌فردي (II-32 بارخام، ۱۹۹۶) قبل و بعد از اجراي برنامهٔ واقعيت‌درماني جمع‌آوري شد. تجزيه‌و‌تحليل داده‌هاي آماري به‌روش تحليل كوواريانس تك‌متغيره و با نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۳ صورت گرفت. سطح معناداري آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.يافته‌ها: نتايج تحليل كوواريانس نشان داد، اثر واقعيت‌درماني در ارتقاي بهزيستي روان‌شناختي (۰٫۰۱۲=p)، تنظيم شناختي هيجان شامل راهكارهاي سازش‌يافته (۰٫۰۰۲=p) و راهكارهاي سازش‌نيافته (۰٫۰۰۳=p) و روابط بين‌فردي (۰٫۰۰۲=p) مادران كودكان با ناتواني‌هاي تحولي معنادار است.نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از پژوهش مشخص كرد، برنامهٔ واقعيت‌درماني بر بهزيستي روان‌شناختي و تنظيم شناختي هيجان و روابط بين‌فردي مادران كودكان با ناتواني‌هاي تحولي مؤثر است؛ ازاين‌رو مي‌توان از اين برنامه براي توانمند‌سازي مادران كودكان با ناتواني‌هاي تحولي استفاده كرد.