تعيين اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر انگيزش پيشرفت و پيشرفت تحصيلي در دانشجويان داراي فرسودگي تحصيلي

زمينه و هدف: عملكرد تحصيلي يا ميزان موفقيتي كه هر فراگير مي‌تواند در امر تحصيل كسب كند و مبين ميزان يادگيري وي است، از دغدغه‌هاي بسيار مهم هر نظام آموزشي به‌شمار مي‌رود. پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر انگيزش پيشرفت و پيشرفت تحصيلي در دانشجويان داراي فرسودگي تحصيلي اجرا شد.روش‌بررسي: پژوهش حاضر از نوع كاربردي بود كه به‌صورت مقطعي و به‌روش نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه و پيگيري سه‌ماهه اجرا شد. جامعهٔ هدف را دانشجويان كارشناسي‌ارشد روان‌شناسي مشغول به تحصيل در سال ۹۸-۱۳۹۷ در دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران تشكيل دادند. ازميان آن‌ها سي نفر با استفاده از پرسش‌نامهٔ فرسودگي تحصيلي (برسو و همكاران، ۱۹۹۷)، داراي فلات‌زدگي بيشتر از نمرهٔ ۳۰ و داوطلب همكاري، انتخاب شدند. سپس به‌شيوهٔ تصادفي در گروه آزمايش و گروه گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. آزمودني‌هاي دو گروه در پيش‌آزمون و پس‌آزمون و پيگيري، پرسش‌نامهٔ انگيزش پيشرفت (هرمنس، ۱۹۷۰) را تكميل كردند. پيشرفت تحصيلي آن‌ها نيز اندازه‌گيري شد. گروه آزمايش هشت جلسه ذهن‌آگاهي را به‌طور گروهي دريافت كرد و براي گروه گواه مداخله‌اي ارائه نشد. براي تحليل داده‌ها آزمون تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر، آزمون تعقيبي بونفروني و آزمون تي مستقل در نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۶ در سطح معناداري ۰٫۰۵ به‌كار رفت. يافته‌ها: تحليل واريانس براي عامل درون‌گروهي (زمان) و عامل بين‌گروهي متغيرهاي انگيزش پيشرفت و پيشرفت تحصيلي معنادار بود (۰٫۰۰۱ p). اثر تعامل گروه و زمان نيز بر متغيرهاي مذكور معنادار بود (۰٫۰۰۱ p). همچنين ميانگين نمرات متغيرهاي انگيزش پيشرفت و پيشرفت تحصيلي در گروه آزمايش در مراحل پس‌آزمون و پيگيري، به‌طور معناداري بيشتر از گروه گواه بود (۰٫۰۵ p).نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي اين پژوهش، آموزش رويكرد ذهن‌آگاهي به‌منظور افزايش انگيزش پيشرفت و پيشرفت تحصيلي در دانشجويان داراي فرسودگي تحصيلي مؤثر است و مي‌توان از اين رويكرد براي كاهش فرسودگي تحصيلي دانشجويان استفاده كرد.