اثربخشي بستهٔ آموزش فراشناختي بر فرسودگي تحصيلي دانش‌آموزان دختر داراي مشكلات رفتاري

هدف و زمينه: فرسودگي تحصيلي از متغيرهايي است كه بر عملكرد تحصيلي فرد تأثير مي‌گذارد. اختلال‌هاي رفتاري نيز ازجمله اختلال‌هاي شايع و ناتوان‌كننده‌ در كودكان و نوجوانان است. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي بستهٔ آموزشي فراشناختي بر فرسودگي تحصيلي دانش‌آموزان دختر داراي مشكلات رفتاري انجام شد.روش‌بررسي: اين پژوهش از نظر هدف كاربردي و از لحاظ روش‌شناسي در زمرهٔ پژوهش‌هاي نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري را تمامي دانش‌آموزان دختر مبتلا به اختلال رفتاري (درون‌نمود) شهرستان يزد تشكيل دادند كه در سال تحصيلي ۹۷-۱۳۹۶ در پايهٔ اول متوسطهٔ اين شهر مشغول به تحصيل بودند. براي نمونه‌گيري با استفاده از روش‌هاي نمونه‌گيري خوشه‌اي، دو گروه ۲۰نفرهٔ آزمايش و گواه از دانش‌آموزان با مشكلات رفتاري به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. سياههٔ رفتاري كودك آخنباخ (فرم خودگزارشي نوجوانان) (مينايي، ۱۳۸۵) براي شناسايي دانش‌آموزان داراي اختلال رفتاري و براي ارزيابي فرسودگي تحصيلي، پرسشنامهٔ فرسودگي تحصيلي (برسو و همكاران، ۲۰۰۷) به‌كار رفت. گروه آزمايش دوازده جلسه آموزش فراشناختي را دريافت كرد؛ اما گروه گواه هيچ‌گونه مداخله‌اي دريافت نكرد. داده‌ها با روش آماري تحليل كوواريانس چندمتغيره در سطح معناداري ۰٫۰۵ در نرم‌افزار SPSS نسخهٔ‌ ۲۴ تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد، پس از حذف اثر پيش‌آزمون، بين گروه آزمايش و گروه گواه در مؤلفه‌هاي فرسودگي تحصيلي شامل خستگي هيجاني و بي‌علاقگي تحصيلي و ناكارآمدي تحصيلي تفاوت معنادار وجود داشت (۰٫۰۰۱ p). نتيجه‌گيري: براساس يافته‌هاي پژوهش نتيجه گرفته مي‌شود كه آموزش فراشناخت بر بهبود فرسودگي تحصيلي در دانش‌آموزان داراي مشكلات رفتاري اثربخش است؛ بنابراين مي‌توان از بستهٔ آموزشي مذكور در كاهش فرسودگي تحصيلي اين دانش‌آموزان استفاده كرد.