اثربخشي آموزش مهارت‌هاي حل مسئلهٔ شناختي-اجتماعي بر كنترل عواطف نوجوانان دختر داراي رفتارهاي پرخطر

زمينه‌ و‌ هدف: يكي از رفتارهاي مخرب دورهٔ نوجواني رفتارهاي پرخطر است كه انجام مداخلاتي در اين زمينه لازم است؛ بنابراين هدف پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي آموزش مهارت‌هاي حل مسئلهٔ شناختي-اجتماعي بر كنترل عواطف نوجوانان دختر داراي رفتارهاي پرخطر بود.روش‌بررسي: روش پژوهش نيمه‌‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماري پژوهش را تمامي نوجوانان دختر متوسطهٔ بابلسر در سال تحصيلي ۱۳۹۷-۹۸ تشكيل دادند. نمونه‌گيري اين پژوهش در دو ‌مرحله انجام گرفت: الف: چهارصد دانش‌آموز به‌صورت تصادفي خوشه‌اي چند‌مرحله‌اي از ميان همهٔ دانش‌آموزان انتخاب شدند و مقياس رفتارهاي پرخطر نوجوانان ايراني (زاده‌محمدي و احمدآبادي، ۱۳۸۷) روي آن‌ها اجرا شد؛ ب: افراد داراي نمرهٔ بيشتر (نمرات بيشتر از ۵۰درصد يعني بيشتر از ۷۶) مشخص شدند كه ۸۵ نفر بودند. از بين آن‌ها ۳۶ نفر با تمايل به ادامهٔ همكاري، انتخاب شدند. سپس به‌صورت تصادفي ساده در گروه آزمايش و گروه گواه (هر گروه هيجده نفر) قرار گرفتند. در پيش‌‌آزمون و پس‌آزمون براي هر دو گروه، مقياس كنترل عواطف (ويليامز و همكاران، ۱۹۹۷) استفاده شد. براي گروه آزمايش آموزش مهارت‌هاي حل مسئلۀ شناختي-اجتماعي به‌مدت ده جلسهٔ يك‌و‌نيم‌ساعته ارائه شد؛ اما گروه گواه هيچ‌گونه درماني دريافت نكرد. براي تحليل داده‌ها، آزمون تحليل كوواريانس چندمتغيري (مانكوا) با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۳ در سطح معناداري ۰٫۰۵ به‌كار رفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد، پس از تعديل نمرات پيش‌آزمون، بين گروه‌هاي آزمايش و گواه در مؤلفه‌هاي خشم، خُلق افسرده و اضطراب تفاوت معناداري وجود داشت (۰٫۰۰۱ p). همچنين نتايج مجذور اتا نشان داد، ۴۵درصد، ۵۰درصد و ۵۷درصد از تغييرات به‌ترتيب خشم، خُلق افسرده و اضطراب ناشي‌از مداخلۀ آموزشي بوده است.نتيجه‌گيري: باتوجه به يافته‌هاي اين پژوهش نتيجه‌گيري مي‌شود، آموزش مهارت‌هاي حل مسئلهٔ شناختي-اجتماعي بر كنترل عواطف نوجوانان دختر داراي رفتارهاي پرخطر اثربخشي دارد.