اثر بستر نشاكاري بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد ارقام برنج (.Oryza sativa L) هيبريد در خوزستان

به منظور ارزيابي ارقام جديد برنج هيبريد در بسترهاي نشاكاري، آزمايشي به‌صورت كرت هاي خرد شده در قالبطرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در دو سال 1400 و 1401 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي شاوور خوزستان اجرا شد.تيمارهاي آزمايشي شامل نشاكاري در دو نوع بستر مرطوب و بستر خشك (كرت‌هاي اصلي) و هفت رقم برنج هيبريد (L66S, F168S, Quan2, XinerPS, Hs–3, Shen51S, Hui34S) (كرت‌هاي فرعي) بودند. نتايج تجزيه واريانس مركب داده‌ها نشان داد كه برهمكنش سال در بستر كاشت در رقم بر طول دوره رشد، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد پنجه‌ها، درصد باروري خوشه، عملكرد دانه و اجزاي عملكرد دانه و زيست توده معني‌دار بود. بستر كاشت مرطوب از نظر ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد پنجه‌ها، درصد باروري خوشه، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه و زيست توده نسبت به بستر خشك برتري داشت. ارقام هيبريد Quan2S و Hui34Sنيز برتر از ساير ارقام بودند. در سال اول در بستر كاشت مرطوب، ارقام Quan2S و Hui34S به‌ترتيب داراي بيشترين ارتفاع بوته (84/3 و 81 سانتي‌متر)، شاخص سطح برگ (4/38و 4/2)، تعداد دانه در خوشه (189 و 160 عدد) و وزن هزار دانه (24/4و 25/8گرم) بودند، اما در سال دوم تفاوت معني‌داري با يكديگر نداشتند. ارقام Quan2S و Hui34S در بستر كاشت مرطوب داراي بيشترين عملكرد دانه (به ترتيب 5200 و 4675 كيلوگرم در هكتار) و زيست توده (به ترتيب 12380 و 10142 كيلوگرم در هكتار) بودند. براساس نتايج تجزيه خوشه‌اي، هفت رقم برنج هيبريد در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل ارقام XinerPS، L66S و F168S، گروه دوم شامل ارقام Hs–3 و Shen51S و گروه سوم شامل ارقام Quan2S و Hui34S بودند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه اگرچه سازگاري ارقام برنج هيبريد مورد ارزيابي با شرايط اقليمي محل اجراي آزمايش پايين بود، ولي بيشترين  عملكرد دانه آنها در شرايط نشاكاري در بستر مرطوب بدست آمد.