وضعيت بناسازي بر قبور در فقه مقارن

وضعيت ساخت‌وساز روي قبور، كه در فقه با تعابير مختلفي آمده، موضوع فتاواي مختلف فقهي قرار گرفته است. مشهور اماميه و عامه آن را نسبت به قبور غير از انبيا، ائمه(ع) و نيز شايستگان جامعه مكروه دانسته‌اند، اما نگارندگان ضمن پذيرش استثناي مزبور اعتقاد دارند كه ادلۀ اطراف مسئله حتي قول مشهور خالي از خدشه نيستند، در اين ميان، مسلماً فردي از اماميه به‌طور مطلق به حرمت بناسازي بر قبور فتوا نداده است و آنچه كه به شهيد ثاني نسبت داده شده، نادرست است، مگر آنكه عوارض ناصوابي در خصوص محل دفن يا ابزار و شيوۀ ساخت‌وساز روي دهد، كه برحسبِ مورد حرام شود، ديگر اينكه آنچه امروزه ميان مردمان مسلمان و غيرايشان مرسوم است كه سنگي روي قبر مي‌نهند و نام و تصوير ميت را روي آن حك مي‌كنند، قطعاً به‌منظور حفظ نام و ياد متوفا و ممانعت از دستبرد نبّاشين و حيوانات به جسد و كهنگي و ازبين‌رفتن قبر انجام مي‌گيرد، نه چيز ديگري. براين‌اساس، حتي اگر عنوانِ اضطرار و ضرورت هم بر آن صدق نكند، اشكالي ندارد؛ چراكه اين كار از صدر اسلام تا اين زمان در ميان متشرعان رايج بوده و ائمه و نيز برخي اصحاب رسول خدا با آن مخالفت نكرده‌اند.