تحليل فضا-زماني بيماري آسم در كلانشهر تهران با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS)

مقدمه:  شهر تهران به‌عنوان يكي از شهرهاي آلوده جهان، با مشكلات بهداشتي و سلامتي فراواني از جمله بيماري‌هاي تنفسي و آسم مواجه هست. شناسايي مناطق با ريسك بالاي ابتلا به يك بيماري خاص در دوره‌هاي زماني مختلف، اهميت فراواني در كنترل بيماري‌ها و مديريت سلامت در جامعه دارد.روش كار: اين پژوهش كاربردي و توصيفي–تحليلي با استفاده از آمار فضايي و سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS)، به تحليل فضا-زماني بيماري آسم در كلانشهر تهران پرداخته است. جامعه آماري تحقيق، تعداد مبتلايان به بيماري آسم (1473 نفر) و در 355 محله در محدوده قانوني شهر تهران و در بازه زماني بين سال‌هاي 1397 الي1400 مي‌باشد. براي شناسايي و درك الگوي مكاني بيماري آسم، در تحليل الگوي توزيع فضايي از تكنيك‌هاي ميانگين مركزي و منحني انحراف استاندارد، شاخص نزديك‌ترين همسايگي، تحليل لكه‌هاي داغ، شاخص موران جهاني و محلي و تحليل تراكم كرنل در سيستم اطلاعات جغرافيايي استفاده شده است.يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند كه شاخص نزديك‌ترين همسايگي در تحليل الگوي فضايي به‌صورت يكنواخت بوده و با مدل تخمين كرنل، بيشترين توزيع بيماري آسم در سال 1397، در محلات جنوب غربي تهران، در سال 1398، در مركز، جنوب شرقي و جنوب غربي و در سال 1399، در جنوب شرقي بوده و در نهايت در سال 1400، بيشترين محلات درگير بيماري آسم، محلات جنوب شرقي و جنوب تهران مي‌باشد.نتيجه‌گيري: با تحليل نتايج، شناخت جامعي از كانون‌هاي بيماري آسم و الگوهاي فضايي و پراكنش جغرافيايي سلامت، در سطح محلات شهر تهران، حاصل شده است كه مي‌تواند در اقدامات پيشگيرانه مورد توجه قرار گيرد.