ترسيم نقشه علمي پژوهش ‌هاي مديريت منابع آب در كشور ايران با تأكيد بر روندها، الگوها و جهت‌گيري آينده

سابقه و هدف: اين مطالعه يك تحليل علم‌سنجي جامع از ادبيات تحقيقاتي در زمينه مديريت منابع آب در ايران ارائه مي‌دهد كه هدف آن، شناسايي روندها، الگوها و تأثير تحقيقات در اين حوزه در يك دوره مشخص بين سال ‌هاي ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۳ است.مواد و روش‌ها: جهت ترسيم نقشه علمي اين حوزه، كليه مقالات منتشر شده نويسندگان ايراني در مجلات بين‌المللي (۶۶۲ مدرك) با استفاده از پايگاه‌ اطلاعاتي اسكوپوس در بازه زماني ۲۰۲۳-۲۰۰۶ جمع‌آوري و از تكنيك‌هاي علم‌سنجي مانند شبكه‌هاي همكاري نويسندگان و نقشه‌هاي هم‌رخدادي كلمات كليدي براي تحليل داده‌ها استفاده گرديد. همچنين شاخص‌هاي كليدي مانندh-index ، شمارش استنادات و ضريب تأثير مجلات در راستاي ارزيابي ميزان رويت‌پذيري و تأثير تحقيقات ايراني در زمينه مديريت منابع آب، مورد محاسبه قرار گرفت. تحليل‌هاي آماري نيز با استفاده از نرم‏‌افزار R و  VOSviewer انجام شد. يافته‌ها: يافته‏‌ها نشان داد كه نرخ رشد مقالات ايراني در زمينه مديريت منابع آب، ۲۴/۰۵ درصد بوده و علاوه بركميت، كيفيت و ميزان استناددهي مقالات نيز در طي اين سال ‌ها افزايش يافته است. بين تعداد مدارك و تعداد استنادات نويسندگان، رابطه معناداري (۰/۵۸۴r=) مشاهده شد. همچنين با افزايش تعداد نويسندگان هر مقاله، تعداد استنادات به آن مقاله نيز به‌‌ طور معناداري (۰/۱۸۰r=) افزايش مي‌‏يابد. تحليل نقشه علمي مطالعات نيز حاكي از شناسايي يك الگوي شش خوشه‌اي بود كه تغيير اقليم و پايداري تأمين آب به‌عنوان اولين خوشه، بيشترين تأكيد را در بين مطالعات نويسندگان ايراني به خود اختصاص داده بودند. نتيجه‌گيري: تغيير اقليم و پايداري تأمين آب از مهم‌ترين حوزه‌هايي است كه در سال‏‌هاي اخير مورد توجه پژوهشگران ايراني بوده كه با توجه به روند تغيير اقليم و وقوع خشكسالي‌هاي مكرر در كشور منطقي به‌نظر مي‌رسد. همچنين با افزايش تعداد مدارك نويسندگان، تعداد استنادات آن‏‌ها نيز افزايش يافته است.