تحليل پايداري و روند تغيير عمق آب زيرزميني در استان مازندران

بهره‌ برداري دايمي از منابع آب زيرزميني مستلزم اتخاذ سياست ‌هاي مناسب براي حفاظت كمي و كيفي از اين منبع ارزشمند است. با توجه به اتكاي بخشي از برنامه‌هاي توسعه استان مازندران به منابع آب زيرزميني، در اين تحقيق، روند تغييرات و پايداري عمق آب زيرزميني (GWD) در شش محدوده مطالعاتي اين استان در دوره 30 ساله 1991 تا 2020 در قالب دهه‌هاي اول (1991 تا 2000)، دوم (2001 تا 2010) و سوم (2011 تا 2020) بررسي شد. براي تحليل روند از آزمون من-كندال و تخمين‌گر شيب سن استفاده شد. پايداري منابع آب زيرزميني با استفاده از چهار شاخص سرانه منابع آب زيرزميني تجديدپذير (GWRRp)، برداشت كل منابع آب زيرزميني به تغذيه آن (TAGR)، برداشت كل منابع آب زيرزميني به ميزان قابل بهره‌برداري از آن (TAGE) و شاخص بهره‌برداري از آب (WEI) انجام شد. مقادير آماره من- كندال از 2/50- تا 3/76 متغير بود كه حاكي از روند افزايشي GWD در طي 30 سال گذشته در همه محدوده ها به‌جز بابل- آمل (دهه ‌هاي دوم و سوم) و نور- نوشهر (دهه سوم) بود. در طي دهه ‌هاي اول و دوم، مقدار GWD در مازندران به‌ترتيب 0/21 و 0/12 متر در سال افزايش يافت. براساس شاخص‌ هاي GWRRP، TAGR و TAGE، محدوده غرب استان وضعيت نسبتاً پايدارتري نسبت به محدوده‌هاي شرقي و مركزي استان داشت. براساس شاخص WEI، محدوده‌ هاي رامسر- چالوس و نور- نوشهر (10 WEI)، محدوده‌ هاي بهشهر- بندرگز، بابل- آمل و ساري- نكا (20 WEI 10) و محدوده قايمشهر- جويبار (20 WEI)، به‌ترتيب در وضعيت رضايت‌بخش، نگران‌كننده و بحراني قرار داشتند. براساس نتايج، در بخش وسيعي از استان مازندران وضعيت منابع آب زيرزميني ناپايدار است و جلوگيري از توسعه اين ناپايداري، مستلزم اتخاذ مديريت ‎‎‌هاي مناسب است.