مكانيابي بهينه ايستگاه‌هاي پايش كيفي آب زيرزميني با استفاده از اصل حداكثر شاخص اختلال شانون در حوزه آبريز سد دز (محدوده استان لرستان)

مكان‌يابي بهينه تحليل مكاني است كه به دليل كم كردن هزينه‌هاي پايش نقش مهمي در راه‌اندازي پروژه‌هاي اجرايي دارد. به دليل ملاحظات اقتصادي و كم‌كردن هزينه‌هاي پايش، رويكرد بهينه‌سازي در اين پژوهش كاهش ايستگاه‌هاي پايش كيفي آب زيرزميني و توزيع مكاني مناسب آنها در حوضه آبريز دز در محدوده استان لرستان است. در اين رابطه، با استفاده از الگوريتمي بر اساس اصل حداكثر شاخص اختلال شانون و بر مبناي شاخص آلودگي متغيرهاي Mg، Ca، Na، K، HCO3، Cl، SO4، EC، SAR، TH، TDS و pH نسبت به بهينه‌سازي شبكه پايش موجود با 63 ايستگاه در دوره آماري 1387 تا 1396 اقدام شد. نخست براي هر ايستگاه در دوره 10 سال آماري، ميانگين رتبه محاسبه شد. سپس با توجه به تعداد ايستگاه و زمان مربوطه براي شاخص اختلال شانون شبكه مدل‌هايي متناسب ارائه شد. پس از برازش بهترين مدل براي هر پارامتر، نتايج نشان داد كه بر اساس پارامترهاي SO4، Cl، HCO3، K، Na، Ca، Mg، pH، TH، TDS، SAR و EC از ميان 63 ايستگاه به ترتيب تعداد 33، 34، 41، 24، 40، 34، 30، 43، 33، 33، 41 و 28 ايستگاه براي پايش آب زيرزميني منطقه مورد مطالعه كافي است. همچنين، براي اعتبارسنجي نتايج از ميانگين مربعات خطا و ميانگين قدر مطلق خطا استفاده شد. در نهايت، در ميان 12 شاخص كيفي ارزيابي شده، بيشترين مقدار شاخص اختلال شانون براي آب زيرزميني براي پارامتر پتاسيم (K) بدست آمد. بنابراين شاخص پتاسيم داراي حداكثر شاخص اختلال شانون در منطقه بوده و به عنوان شاخص برتر انتخاب شد.