اثر اصلاح نظام قيمت‌گذاري بر بهره وري آب در بخش كشاورزي از منظر توسعه پايدار (مطالعه موردي: دشت عجب‌شير)

آب يكي از عوامل محدود كننده توسعه اقتصاد كشاورزي كشور است و نحوه صحيح تخصيص اين نهاده در بين فعاليت‌هاي مختلف كشاورزي به منظور بهبود كارايي آن، از اهداف اصلي سياست‌گذاران بخش كشاورزي است. بهبود بهره‌وري آب مي‌تواند معيار مناسبي براي شناسايي سياست مناسب تخصيص آب در هر منطقه باشد. در اين تحقيق از تكنيك برنامه‌ريزي رياضي مثبت (PMP) براي تحليل اثرات مختلف كاربرد سياست هاي قيمت‎‌گذاري آب در دشت عجب‌شير بهره گرفته شده است. براي جمع‌آوري اطلاعات از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده و مصاحبه حضوري از زارعان در سال زراعي (1400-1399) استفاده شد. چهار سناريو در رابطه با قيمت و مقدار آب مصرفي براي مديريت تقاضاي آب كشاورزي براي محصولات عمده زراعي شامل گندم، جو، سيب‎‌زميني و پياز، محصولات عمده باغي شامل انگور، بادام و گردو اعمال شد. نتايج نشان داد كه براي همه محصولات منتخب با افزايش قيمت آب در اكثر سناريوهاي اعمالي، سطح زيركشت كاهش و بهره‌وري آب افزايش مي‌يابد. همچنين، بر اساس شاخص‌ ميانگين سود خالص به ازاي هر قطره (NBPD) محصولات انتخابي، گردو با 187910 ريال به ازاي هر متر مكعب آب، بادام با 180247 ريال به ازاي هر متر مكعب آب و سيب‎‌زميني با 83827 ريال در هر متر مكعب آب بالاترين مقدار شاخص را دارند.  طبق اين مطالعه، افزايش قيمت آب و اصلاح الگوي كشت با درنظر گرفتن اركان توسعه پايدار از اقدامات مؤثر براي افزايش بهره‌وري آب است و مديريت بهينه تقاضاي آب مي تواند از اتلاف و هدر رفتن آن جلوگيري كند.