ارائه الگو ساختاري اضطراب امتحان بر اساس طرحوارهاي ناسازگار اوليه با ميانجي گري ترس از ارزيابي منفي در دانش آموزان شهر تهران

زمينه: اضطراب امتحان يكي از مشكلات رواني و تحصيلي رايج در دانش‌ آموزان است كه مي ‌تواند تأثير قابل ‌توجهي بر عملكرد تحصيلي، روحيه و رفتارهاي اجتماعي آن ها داشته باشد. فهم عميق ‌تر از فرايندهاي رواني اضطراب امتحان مي‌تواند در ارائه راهكارهاي مؤثر براي بهبود كارايي تحصيلي و بهبود كيفيت زندگي روزمره دانش ‌آموزان كمك كننده باشد. با اين حال در پيشينه اين حوزه، تعاملات دقيق ميان طرحواره ‌ها، ترس از ارزيابي منفي و اضطراب امتحان به‌طور كامل مورد بررسي قرار نگرفته ‌اند. هدف: اين پژوهش با هدف ارائه الگوي ساختاري اضطراب امتحان بر اساس طرحوارهاي ناسازگار اوليه با ميانجي گري ترس از ارزيابي منفي در دانش آموزان شهر تهران انجام شد. روش: طرح پژوهش توصيفي از نوع مدل سازي معادلات ساختاري بود. جامعه آماري پژوهش شامل تمامي دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول در شهر تهران بود كه از اين ميان 500 دانش آموزان به روش نمونه‏گيري در دسترس در سال 1400 انجام شد. براي اندازه گيري متغيرهاي پژوهش از سياهه اضطراب امتحان (ابوالقاسمي و همكاران، 1375)، فرم كوتاه پرسشنامه طرحواره يانگ نسخه سوم (يانگ، 2005) و فرم كوتاه مقياس ترس از ارزيابي منفي (لري، 1983) استفاده شد. داده ها با ضريب همبستگي پيرسون و معادلات ساختاري و با استفاده از نرم افزار 24SPSS و AMOS نسخه 24 تحليل شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه بين طرحوار هاي ناسازگار اوليه با ميانجي ‏گري ترس از ارزيابي منفي با اضطراب امتحان رابطه مثبت و معناداري وجود دارد (0/01 P). همچنين نتايج نشان داد مسيرهاي مستقيم اين پژوهش معنادار شدند و مسيرهاي غيرمستقيم طرحوار هاي ناسازگار اوليه از طريق نقش ميانجي ترس از ارزيابي منفي بر اضطراب امتحان معنادار بود. بر اساس يافته‏ هاي اين پژوهش، مدل اصلاح شده از برازش مطلوبي برخوردار بود (0/05 P) و مدل نهايي ارزيابي شده از برازندگي مطلوبي برخوردار است. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد طرحوارهاي ناسازگار اوليه از طريق نقش ميانجي ترس از ارزيابي منفي بر اضطراب امتحان تأثير معناداري دارند بنابراين، با توجه به اين يافته ها مي توان نتيجه گرفت كه طرحواره ها علاوه بر تأثير مستقيم بر اضطراب امتحان به واسطه ترس از ارزيابي منفي مي تواند متغير وابسته يا ملاك را تحت تأثير قرار دهد. در نتيحه اين يافته گام مهمي در جهت شناخت عوامل مؤثر بر اضطراب دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر تهران است.