بررسي تاثير تجويز همزمان آهن به همراه روي و اسيدفوليك با و بدون ويتامين هاي Cو A در افزايش هموگلوبين دانش آموزان مدارس راهنمايي دخترانه شاهين شهر اصفهان

مقدمه: كم خوني فقر آهن شايع ترين كم خوني و يكي از مسايل شايع بهداشت همگاني مي باشد. لذا تجويز آهن به گروه هاي پرخطر، از مداخلات مهم سلامتي است. دستيابي به روش هاي جامع جهت كنترل كم خوني فقر آهن با حداقل عوارض و هزينه از اهميت به سزايي برخوردار مي باشد. با توجه به شيوع بالاي كم خوني فقر آهن در ايران نياز به تحقيقي كه به طور يكجا ريز مغذي هاي با كمبود شايع را با آهن همراه كند وجود داشت، پژوهش حاضر در جهت جامعيت دادن درمان كم خوني فقر آهن و ارتقاي طرح آهن ياري كشور به بررسي تاثير تجويز ويتامين C و A در كنار آهن، روي و اسيدفوليك بر افزايش هموگلوبين مي پردازد. روش بررسي: مطالعه حاضر به صورت كارآزمايي باليني تصادفي و ‏سه سويه كور روي دانش آموزان كلاس هاي دوم و سوم مدارس راهنمايي دخترانه منطقه شاهين شهر اصفهان انجام شد. در نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي 120 دانش آموزي كه در غربالگري باليني اوليه داراي علايم و نشانه هايي از كم خوني فقر آهن بودند، وارد مطالعه شده و در سه گروه تخصيص يافتند. مقدار 50 ميلي گرم آهن المنتال، 11 ميلي گرم روي المنتال، 0.5 ميلي گرم اسيدفوليك به هر سه گروه به عنوان رژيم پايه داده شد. علاوه بر آن در گروه اول (شاهد) دارونماي ويتامين C و A، گروه دوم 250 ميلي گرم ويتامين C و دارونماي ويتامين A و گروه سوم 250 ميلي گرم ويتامين C و 100.000 واحد ويتامين A تجويز شد. نمونه ها قبل و بعد از 8 هفته مداخله دارويي، تحت ارزيابي هموگلوبين قرار گرفتند. داده ها پس از جمع آوري، با استفاده از نرم افزار SPSS 11.5 و آزمون One way ANOVA تجزيه و تحليل شدند. نتايج: ميانگين هموگلوبين (Mean±SD) در گروه شاهد از 11.92±0.7 به 13.18±0.61، در گروه ويتامين C از 11.93±0.71 به 13.42±0.72 و در گروه ويتامين C و A از11.92±0.7 به 13.56±0.65 رسيد. تغييرات ميانگين هموگلوبين در سه گروه دانش آموزان معني دار بود (P<0.001). مقايسه تغييرات هموگلوبين بين سه گروه مورد مطالعه نشان داد كه افزايش در گروه ويتامين C و A به طور معني دار نسبت به گروه شاهد بيشتر است (P=0.012) و بعد از تطبيق گروه ها بر اساس هموگلوبين و نمايه توده بدني اختلاف بين گروه شاهد و گروه ويتامين C نيز معني دار شد (P=0.017). بين گروه ويتامين C و گروه ويتامين C و A اختلاف وجود داشت اما از نظر آماري اين اختلاف معني دار نبود (P=0.175). نتيجه گيري: با درنظر گرفتن يافته ها مي توان نتيجه گيري نمود كه افزودن ويتامين C به رژيم دارويي آهن، روي و اسيدفورليك (رژيم پايه) در پيشگيري و درمان كم خوني فقر آهن موثر است. افزودن ويتامين A به رژيم پايه باضافه ويتامين C اثرات بهتري نسبت به تجويز ويتامين C به تنهايي ندارد لذا به نظر مي رسد كه افزودن ويتامين C به طرح آهن ياري دانش آموزان و همچنين درمان كم خوني فقر آهن ضروري باشد. ضرورت تجويز ويتامين A در پيشگيري و درمان كم خوني فقر آهن در جامعه نيازمند بررسي بيشتر است.