بررسي اثر دكسترومتورفان بر شدت درد پس از عمل جراحي باز كيسه صفرا

سابقه و هدف: با توجه به اين كه مخدرها عوارض زيادي دارند مطالعات زيادي براي يافتن داروهاي ديگري كه بتوانند مكمل يا جايگزين مخدرها شوند انجام گرفته اند. با توجه به اين كه درد پس از عمل اثرات نامطلوبي بر سير بهبودي بيمار دارد، در اين مطالعه اثر دكسترومتورفان بر كاهش درد پس از عمل جراحي برداشت كيسه صفرا باز در بيمارستان دكتر شريعتي تهران در سال 1384 و 1385 بررسي گرديد. مواد و روش ها: تحقيق به روش كارآزمايي باليني تصادفي و دوسوكور بر روي 44 بيمار توسط يك تيم واحد جراحي و بيهوشي انجام گرفت. دو ساعت قبل از جراحي به 22 نفر دارونما و به 22 نفر 45 ميلي گرم دكسترومتورفان به عنوان پيش مداوا به صورت خوراكي داده شد. داروهاي بيهوشي مورد استفاده براي دو گروه مشابه بود. يك ساعت، 6 ساعت و 24 ساعت پس از جراحي شدت درد بيماران بررسي و ثبت گرديد. شدت درد بيماران بر اساس درجه بندي VAS(Visual Analog Scale) از 0 تا 10 (0= بدون درد، 10= شديدترين درد قابل تصور) اندازه گيري شد. همچنين مقدار مورفين مصرف شده در طي 24 ساعت ثبت گرديد. با توجه به اينكه مقادير بالاي دكسترومتورفان مي تواند باعث خواب آلودگي و كاهش سطح هوشياري شود، وضعيت هوشياري بيماران بر اساس معيارهاي رامزي (Ramsey) يك ساعت پس از عمل ثبت گرديد. شدت درد و وضعيت هوشياري بيماران و مقدار مورفين مصرف شده در طي 24 ساعت بعد از جراحي بين دو گروه مقايسه شد. جهت تجزيه و تحليل آماري از آزمون هاي t-test ، Mann-Whitney-U-testو Chi-square استفاده شد. نتايج: ميانگين شدت درد يك ساعت پس از جراحي بر اساس VAS در گروه شاهد 55/9 و در گروه دريافت كننده 45 ميلي گرم دكسترومتورفان 33/8 بود. اين كاهش درد از نظر آماري معني دار اما محدود به زمان كوتاهي پس از جراحي بود و 6 ساعت و 24 ساعت پس از جراحي تفاوتي در شدت درد بيماران بين دو گروه مشاهده نشد. از نظر ميانگين مقدار مورفين مصرف شده در طي 24 ساعت تفاوت معني داري بين دو گروه مشاهده نگرديد. در مقايسه سطح هوشياري نيز تفاوتي بين بيماران دريافت كننده دكسترومتورفان و گروه شاهد مشاهده نشد. نتيجه گيري: 45 ميلي گرم دكسترومتورفان به صورت خوراكي 2 ساعت قبل از جراحي مي تواند باعث كاهش درد در ساعت اول پس از جراحي شود. بنابراين، دكسترومتورفان مي تواند در كنار مخدرها و ساير داروهاي مسكن براي كاهش درد پس از جراحي مورد استفاده قرار گيرد.