تدوين سامانه اطلاعات مديريت ( MIS ) براي تحليل داده هاي كيفي رودخانه ها مطالعه موردي رودخانه هاي كارون - دز

سامانه اطلاعات مديريت1 (MIS) به عنوان ابزاري كارآمد در پردازش داده ها و تحليل مسائل ساختاريافته2 محسوب مي شوند. با توجه به اهميت موضوع، در اين مقاله ساختار يك سامانه اطلاعات مديريت براي پشتيباني كارشناسان و مديران در مديريت كيفي رودخانه ها ارائه شده است. اين سامانه شامل پنج ماجول اصلي مديريت داده ها، صحت سنجي داده هاي كيفي، فرايند تحليل سلسله مراتبي، پهنه بندي كيفي و شبيه سازي كيفي و تخمين بارهاي غيرنقطه اي مي باشد كه در قالب سه بخش اصلي مديريت داده ها، برنامه هاي كاربردي و زير سامانه ارتباط با كاربر، طراحي و تدوين شده است. ماجول صحت سنجي داده هاي كيفي، با استفاده از آزمون هاي آماري و با در نظر گرفتن همبستگي هاي منطقي بين متغيرهاي كيفي، به صحت سنجي داده هاي ورودي به بانك اطلاعاتي مي پردازد. ماجول فرايند تحليل سلسله مراتبي، امكان رتبه بندي بخش هاي اصلي آلوده كننده رودخانه و رتبه بندي منابع آلاينده در بازه ها را فراهم مي سازد. در ماجول پهنه بندي كيفي، هدف تعيين بازه هاي مشابه، با در نظر گرفتن مجموعه اي دلخواه از متغيرهاي كيفي شاخص مي باشد. به اين منظور، روش خوشه بندي فازي با استفاده از ماتريس هاي تشابه به كار گرفته مي شود. در اين ماجول، امكان رتبه بندي بازه ها از نظر كيفيت آب و تعيين بازه هاي بحراني فراهم مي شود. در ماجول شبيه سازي كيفي، تغييرات زماني و مكاني متغير هاي كيفي در بازه هاي مختلف رودخانه، با استفاده از يك مدل شبيه سازي عددي ارائه مي گردند. اين ماجول همچنين تخميني از بارهاي آلودگي غيرنقطه اي را در بازه هاي مختلف سامانه رودخانه اي به دست مي دهد. سامانه اطلاعات مديريت تدوين شده در اين مقاله، در تحليل داده هاي كيفي سامانه رودخانه اي كارون - دز به كار گرفته شده است. بانك اطلاعاتي تهيه شده براي اين سامانه، كليه داده هاي كمي و كيفي موجود، مربوط به رودخانه هاي كارون و دز و منابع آلاينده آن ها را در بر مي گيرد. نتايج تحليل ها نشان دهنده كارايي مناسب اين سامانه در پشتيباني مديريت كيفي رودخانه ها است.