تاثير برخي ويژگي هاي خاك بر پراكنش مكاني گونه ملج در جنگل هاي شمال ايران ( مطالعه موردي : جنگل آموزشي و پژوهشي خيرودكنار )

خاك جنگل، يكي از عامل هاي اصلي در بوم نظام هاي جنگلي و يكي از فراهم كنندگان الگوي اصلي بودن و پراكنش رستني ها در اين مجموعه مي باشد. اين بررسي در بخش هاي پاتم، نم خانه، گرازبن و چليراز جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود كنار، نوشهر صورت گرفته است. پس از جنگل گردشي در منطقه مورد بررسي، همه درختان ملج (Ulmus glabra Huds) با قطر برابر سينه بزرگتر از 10 سانتيمتر مشخص و موقعيت مكاني آن ها در رويشگاه هاي طبيعي، با دستگاه GPS ثبت شد. براي نمونه برداري خاك از الگوي مكاني ملج پيروي شده است. براي بررسي الگوي پراكنش گونه ملج روش ميانگين مربعات به كار گرفته شد. به كارگيري اين روش نشان مي دهد كه گونه ملج در منطقه مورد بررسي از يك الگوي بينابيني، الگوي تجمعي و تصادفي، پيروي مي كند. اين الگوي فعلي ملج است و الگوي واقعي آن به احتمال زياد، به دليل دخالت هاي انسان به ويژه قاچاق چوب و بيماري مرگ نارون در دهه هاي اخير تغيير كرده است. پس از تعيين الگو و نمونه برداري خاك، از روش PCA براي تجزيه و تحليل متغيرهاي خاك بهره گيري شده است. بدين منظور معيارهاي ارتفاع از سطح دريا، جهت جغرافيايي و شيب براي تشكيل گروه در هر الگو به كار گرفته شدند. نتايج حاكي از آن است كه در الگوي تجمعي، عامل هاي بافت خاك، وزن مخصوص، رطوبت، نيتروژن، فسفر، ماده آلي و C/N موثرترين عامل ها بوده اند، در صورتي كه براي الگوي تصادفي علاوه بر عاملهاي ياد شده، عامل pH نيز موثر است. بررسي انجام گرفته نشان مي دهد كه گونه ملج يك گونه پر نياز و پرتوقع بوده و به خاك حاصلخيز نيازمند است.