اثر تنش خشكي و برگ زني بر شاخص هاي رشد آفتابگردان روغني

اثر تنش خشكي و برگ زني بر شاخص هاي رشد آفتابگردان روغني

براي بررسي اثرات تنش خشكي، مرحله و مكان برگ زني بر برخي شاخص هاي رشد آفتابگردان رقم آلستار آزمايشي در سال 1385 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خوي انجام گرفت. سطوح آبياري در سه سطح (آبياري پس از 80 ،120 و 160 ميلي متر تبخير از سطح تشتك كلاس A) به عنوان فاكتور اصلي و مرحله برگ زني در دو سطح (برگ زني در مراحل چند روز پس از ستاره اي شدن «2R» و گرده افشاني كامل و آغاز پر شدن دانه ها «6R») به عنوان فاكتور فرعي و مكان برگ زني در سه سطح (شاهد، برگ زني برگ هاي نيمه بالايي و نيمه پاييني بوته) به عنوان فاكتور فرعي فرعي به صورت طرح كرت هاي نواري خرد شده و در قالب بلوك هاي كامل تصادفي در 4 تكرار مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه تنش خشكي عملكرد دانه را كاهش داد. عملكرد دانه در سطح آبياري 80 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير، 5522 كيلوگرم بود ولي در دو سطح ديگر آبياري عملكرد دانه به ترتيب 437 و 1297 كيلوگرم كاهش يافت. مرحله حذف برگ بر عملكرد دانه تاثير معني دار گذاشت و عملكرد دانه در تيمار قطع برگ مرحله 6R گروه برتر بود. مقايسه عملكرد دانه (5133 كيلوگرم در هكتار) در تيمار قطع برگ طي مرحله 6R با عملكرد 4756 كيلوگرم در هكتار طي قطع برگ در مرحله 2R نشانگر اهميت برگ ها خصوصا در مراحل اوليه رشد زايشي مي باشد. قطع برگ در بخش هاي مختلف ساقه موجب اختلاف معني دار عملكرد دانه گرديد و با قطع برگ هاي نيمه بالايي مقادير اين صفات كاهش معني داري يافت. اثرات متقابل بررسي شاخص هاي رشد نشان داد كه با اعمال سطوح آبياري پس از 120 و 160 ميلي متر تبخير شاخص سطح برگ، سرعت اسيميلاسيون خالص، سرعت رشد نسبي و سرعت رشد محصول نسبت به تيمار شاهد كاهش نشان داد. حداكثر تفاوت بين سطوح آبياري در اواسط فصل رشد بود. برگ زني در مرحله 2R موجب كاهش شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبي نسبت به برگ زني در مرحله 6R گرديد. با برگ زني (خصوصا نيمه بالايي بوته) از ميزان شاخص هاي رشد مورد بررسي (جز اسيميلاسيون خالص) نسبت به تيمار شاهد كاسته شد.

In order to study the water stress and location and time of defoliation on some of growth indices of sunflower (ALSTAR hybrid) an experiment was done during the years 2006 - 2007 in the ?Agricultural Research Station of Khoy?. Irrigation at three levels (irrigation after 80, 120 and 160 mm evaporation from class A Pan) as main plot and defoliation time at two levels (defoliation in R2 and R6 stage) to sub plot and defoliation locality in three levels (control, middle down leaves defoliation and middle up leaves defoliation) to sub sub plot to be studied in Strip Split Plot at the basis of Randomized Complete Block design in four replications. Results showed that water deficit stress decreased seed yield significantly. Seed yield was 5522 kilogram in irrigation after 80 mm evaporation treatment, but seed yield with regard to first level in irrigation decreased 8 and 24 percent in irrigation after 120 and 160 mm evaporation levels. Defoliation time had significant effects on seed yield and defoliation in R6 stage in seed yield was better group. Comparison seed yield (5133 kilogram in hectare) in defoliation treatment in R6 stage, with 4756 kilogram yield in defoliation treatment in R2 stage showed that leaves were especially important in primary reproductive growth stage. Defoliation in different parts of stem caused significant difference in seed yield and with middle up leaves defoliation most characters decreased severely. Study of growth indexes showed that irrigation after 120 and 160 mm evaporation from class a pan decreased Leaf Area Index, Net Assimilation Rate, Relative Growth Rate and Crop Growth Rate with regard to irrigation after 80 mm evaporation levels. Maximum difference between irrigation levels was in the middle of seasonal growth stage. Defoliation in R2 stage caused the reduction of Leaf Area Index, Crop Growth Rate and Relative Growth Rate with regard to defoliation in R6 stage. Through the defoliation process (especially middle up leaves) there was a decrease in surveyed indices growth rate (expect Net Assimilation Rate), with regard to the control treatment.