كليدواژه :
دور كبير , اسماعيليان , دور ستر , ناطق , هفت دور , دوركشف , امام , دور صغير
چكيده فارسي :
در نيمه دوم قرن دوم هجري فرقه اسماعيليه كه به امامت اسماعيل پسر امام جعفرصادق(ع) معتقد بودند، شكل گرفت. اسماعيليان ديدگاه هاي ويژه‌اي را درباره امامت مطرح كردند. از ديدگاه آنان هستي يك لحظه بدون وجود امام نمي‌تواند باقي بماند وانسان همواره به معلم و مقتدا و رهبري معصوم نياز دارد. اسماعيليان تلاش هاي بسياري كردند تا سابقه امامت را به سرآغاز خلقت برسانند. براي اين منظور نظريه‌ها و تفسيرهاي خاصي از تاريخ و نبوت ارائه داشتند.
بر اساس اين نظريه تاريخ مقدس بشري از هفت دور تشكيل شده است و در طي اين هفت دور انسان به تكامل مي‌رسد. هر دور با ظهور يك پيامبر كه به آن ناطق نيز مي‌گويند و وصي او كه به آن صامت يا اساس نيز گفته مي‌شد، همراه است و پس از آن ها هفت امام مي آيند كه هر يك پس از ديگري به امامت مي‌رسند. بدون شك، در شكل‌گيري اين عقيده انديشه‌هاي نو افلاطوني تأثير داشته است.
«ناطق» جايگاه تنزيل احكام از سوي خداوند به مردم و «اساس» جايگاه تأويل احكام را دارا است و امام هم ظاهر و باطن شريعت را بيان مي‌كند.
در شش دور نخست آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهيم(ع)، موسي(ع)، عيسي(ع) و محمد(ص) صاحب شريعت هستند و با آمدن هر ناطق جديد شريعت قبلي نسخ مي‌شود. البته در منابع كهن اسماعيلي اختلاف نظرهايي در اين خصوص ديده مي‌شود.
اسماعيليان براي تبيين بهتر اين موضوع به تفسيرهاي باطني خاصي از موضوع امامت و اشتهار عدد هفت و جايگاه ناطق دست زده‌اند. اين مقطع زماني كه براي هر ناطق درنظر گرفته شده ممكن است دور كشف يا دور ستر و نيز ممكن است دور كبير يا دور صغير باشد كه هر كدام در اصل مقاله به طور مشروح توضيح داده شده است.
در اين مقاله سعي شده است با استفاده از منابع كهن كلامي و تاريخي اسماعيليان به بررسي اين عقيده پرداخته شود.
چكيده لاتين :
In the second half of the 2nd/8th century, the Isma‘ili sect, who believed in the Imamate of Isma‘il, the second son of Imam Ja‘far al-Sadiq (A.S.), was formed. The Isma‘ilis brought up specific views concerning Imamate. From their point of view, the world of being can not survive a moment without the existence of an Imam and that mankind is always in need of a teacher, leader, and infallible Imam. The Isma‘ilis made great efforts to trace the existence of Imamate back to the beginning of creation. To this end, they presented special theories and interpretations of history and Prophethood.
According to one of these theories human sacred history consists of seven periods during which mankind achieves perfection. Every period is formed by the emergence of a Prophet who is also called Natiq along with his Wasi (legatee) who is also called Samit (silent) or Asas (base). After them, seven Imams appear who attain Imamate one after another. Undoubtedly, Neo-Platonism has been influential in the formation of this idea.
Natiq is the medium for the revelation of ordinances from God to people; Asas is the authority for interpretation of the ordinances; and Imam expresses the interior and the exterior of shari‘a (law).
In the first six periods, Adam (A.S.), Noah (A.S.), Abraham (A.S.), Moses (A.S.), Jesus (A.S.), and Mu?ammad (S.A.W.) were the law giving Prophets and with the coming of every new Natiq the previous shari‘a would have been abrogated. Of course, the ancient Isma‘ili sources were of divergent opinions on this issue.
In order to better elucidate this issue, the Isma‘ilis have made specific esoteric interpretations of Imamate and the popularity of the number seven. This period of time, which is dedicated to each Natiq, may be a period of manifestation or a period of concealment; moreover, it may be a greater period or a lesser period, each one of which is explained in detail in this article.
The present article addresses this issue with the use of the ancient theological and historical sources of Isma‘ilis.
