ملاحظات فقهي پيرامون بازاريابي شبكه اي

ملاحظات فقهي پيرامون بازاريابي شبكه اي

بازاريابي شبكه اي روشي نوين در تجارت امروزي است و به عنوان معامله اي مستقل مي‌تواند مورد بررسي قرار گيرد ؛ هرچند ممكن است تشابهاتي ميان عناوين اجاره ، جعاله، و صلح با بازاريابي شبكه اي وجود داشته باشد . در طرح هاي مختلف بازاريابي شبكه اي شايبه هايي چون شانس ، ريسك و خطرپذيري، فريب، عدم تلاش در كسب درآمد، و خروج سرمايه از كشور وجود دارد و از اين رو شبهاتي چون قمار ، اكل مال به باطل، و غرري بودن اين گونه معاملات مطرح مي گردد؛ به خصوص در انواعي كه چرخة آنها بدون رد و بدل شدن كالا و يا تبادل كالاهاي لوكس با قيمت هاي غيرواقعي، تعريف شده اند، اين اشكال¬ها به طور جدّي قابل توجه است. با توجه به اثرات منفي مستقيم و غيرمستقيمي كه اين فعاليت ها به ويژه از نوع دوم آن در شبكة اقتصادي جوامع مي گذارد، علاوه بر شبهات مذكور، مهم ترين عنواني كه در تحديد آن از جانب دولت اسلامي مي تواند مد نظر قرار گيرد، حكم ثانويِ حفظ نظام و مصلحت آن است. در اين مقاله ضمن اشاره به انواع بازاريابي شبكه اي، مشروعيت يا عدم مشروعيت آن مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد. آنچه مي توان گفت اين كه بازاريابي شبكه اي به دليل اكل مال به باطل، قمار، غرر، و اختلال در نظام، مشروعيت ندارد و به عنوان كسب حرام كه نتيجة آن بطلان است، مطرح مي گردد.

Network marketing is a new method in todayʹs trading, which can be studied as an independent transaction, although there might be some similarities between such topics as ijara (lease), ju‘ala (hire), ?ul? (conveyance), and network marketing. In various network marketing projects, there are suspicions like chance, taking risks, deception, lack of attempt in earning an income, and withdrawal of capital from the country; thus, such doubts as gambling, consuming property wrongfully, and uncertainty of these transactions are put to discussion; especially in the types of transactions whose cycles are defined without exchange of goods or exchange of luxurious goods with unreal Given the direct and indirect destructive effects that these activities, especially of the second type, have on the economic networks of societies, besides the above-mentioned misconceptions, the most important title that can be taken into consideration by the Islamic state in delimiting it is the secondary decree of preserving the ruling system and its expedience. While referring to various types of marketing networks, this article addresses their legitimacy or illegitimacy. What we can say is that network marketing is not legitimate due to its consuming property wrongfully, gambling, uncertainty, and disruption in the system and is propounded as an unlawful (?aram) occupation, which ends up in invalidity.