تنصيف مهريه در موت زوج قبل از آميزش

تنصيف مهريه در موت زوج قبل از آميزش

يكي از مسائل مربوط به مهريه در نكاح دائم، نصف شدن آن در برخي موارد است. هرگاه در عقد نكاح دائم، مهريه اي براي زوجه معيّن گردد ولي اين ازدواج قبل از آميزش، به موجب طلاق، منحل شود، زوجه مستحق نصف مهريه مفروض است. اين نظريه اي است كه اجماع فقيهان اماميه بر آن اقامه شده است. حال اگر جدايي ميان زوجين به سبب فوت زوج باشد حكم مسأله چيست؟ آيا زوجه مستحق تمام مهريه ي تعيين شده است؟ و يا اينكه مانند طلاق قبل از دخول زوجه، صرفاً مستحق نصف مهريه مي باشد؟ در پاسخ بايد گفت: مشهور اماميه گزينه نخست را مختار خويش برگزيده و معتقدند قول به تنصيف مهر در «طلاق قبل از دخول»، مستند به دليل خاص است و سرايت آن به فرض «فوت زوج قبل از دخول»، محتاج به مؤونه يي است كه ادله را ياراي تامين آن نيست؛ در نتيجه در فرض اخير زوجه مستحق تمام مهر مي باشد. در مقابل، كتب مفصل فقهي نظر ديگر را به شواذي از فقيهان منسوب دانسته اند. نگارندگان متن حاضر با بازخواني مسأله و با غور و تدقيق در همة ابعاد و زواياي موضوع و با واكاوي و كنكاش مجدد، قول نادر را مستند به ادله يافته اند و در مقايسه اين نظر با نظريه مشهور، آن را با ضوابط اجتهاد مناسب تر ديده اند. همت مقاله، عيار سنجي و نقد اقوال و ارزيابي ادله ايشان و در پايان تبيين نظريه مختار خواهد بود.

One of the issues related to dowry (mahr) in permanent marriage is its being halved in some cases. Once, in a permanent marriage, a dowry is set for the wife but the marriage leads to divorce before consummation, the wife is entitled to receive half of the assumed dowry. This view is agreed upon by the majority of Imami jurists. Now, what is the ruling if the separation between the couple is caused by the husbandʹs death? Is the wife entitled to the entire assumed dowry? Or, like divorce before dukhul (the first coition in marriage), is the wife entitled to half the dowry? It is to be said in reply that the renowned majority of Imami jurists have selected the first option, believing that pronouncement of tan?if (halving) of the dowry in "divorce before dukhul" is subject to a special reason and generalizing it to the assumption of "the husbandʹs death before dukhul" requires provisions that the evidences are not able to supply; as a result, in the latter presumption the wife is entitled to the entire dowry. In contrast, detailed legal books have attributed the other view to a rare group of jurists. Re-examining this issue and delving into all its dimensions and details, the writers of the present article have found the rare assertion supported by evidences and have considered this view more proportionate to the criteria of ijtihad (legal reasoning) in comparison to the popular view. They have, in this article, attempted to assay and criticize the assertions of the generally accepted view and to evaluate their evidences; and in the end they have elucidated the selected view.