كليدواژه :
زوجين , خانواده , فقه , حقوق موضوعه , همساني اخلاقي
چكيده فارسي :
يكي از رمزهاي اساسي ماندگاري دين مبين اسلام، اخلاقي بودن آموزه هاي آن است. فقه يا حقوق اسلامي كه به رفتارهاي مكلّفين و مهارتهاي زندگي آنان جهت مي دهد با اخلاق عملي به طوري در هم آميخته است كه مي توان گفت در اسلام، هم? احكام شرعي در عرصه هاي مختلف زندگي با صبغ? اخلاقي ظاهر مي شوند و اين ظهور، نتيج? دخالت و تأثير اخلاق در فرايند استنباط احكام فقهي توسط فقيهان است.
در هر يك از اين عرصه ها، خانواده يكي از مهمترين كانونهاي رشد و تكامل بشر به شمار مي رود و در اين راستا، اسلام نيز با توجه خاص به اين كانون، كيفيت شكل¬گيري آن را بيان نموده و براي شكل گيري آن، وجود يك مرد و زن را به صورت مشروع، در كنار يكديگر و به عنوان يك زوج، ضروري دانسته است. از طرفي چون تشكيل خانواده، اهداف عاليه اي از جمله رسيدن به آرامش، سكون، بقاء و تربيت نسل را دنبال مي كند نقش اساسي همساني زوجين در بعد معرفتي و اخلاقي آشكار مي شود.
اين پژوهش به منظور تبيين مباني كفويّت اخلاقي زوجين به برخي از آيات، روايات و منظرهاي مختلف ديگر استناد جسته و به اين وسيله در صدد است تا نشان دهد كه هريك از زن و شوهر، بايد در عدم اتصاف به صفاتي اخلاقي كه «همواره» و يا «غالباً» با فلسفه ازدواج منافات دارند كفو باشند، علاوه بر اين، مقاله حاضر مي خواهد اين نكته را تبيين نمايد كه اين كفائت كه كارآمديش بر اساس معرفت و آموزه هاي ديني ثابت شده، از سوي روانشناسان و عالمان علوم اجتماعي نيز به اثبات رسيده است و ايشان تا آنجا پيش رفته اند كه حتي پايداري در روابط زناشويي را مرهون تساوي و هم شأني بيشتر زن و شوهر در دين و اخلاق دانسته اند.
اين پژوهش، سرانجام به اين نتيج? مهم رسيده است كه مي توان به ممنوعيت و يا بطلان و فسخ عقد در صورت عدم همساني اخلاقي زوجين، در فرضهاي قبل از عقد و بعد از آن و نيز قبل از نزديكي و بعد از آن قايل شد.
چكيده لاتين :
One of the fundamental secrets of durability of the true religion of Islam is the moral-ness of its doctrines. Jurisprudence or Islamic law, which gives direction to the behavior of the compos mentis and their life skills, is so intertwined with practical ethics that it can be said that all legal rulings in Islam appear in various areas of life with an ethical tone, and this appearance is the outcome of the intervention and impact of ethics on the process of the inference of legal rulings by the jurists.
In any of these areas, family is regarded as one of the most important centers for human development and growth. In this respect and with a special attention to this issue, Islam has duly explained how the family should form and has necessitated the lawful cohabitation of a man and a woman as a couple for its consolidation. On the other hand, since family formation is intended to reach higher goals, such as achievement of peace, stability, survival, and rearing offspring, the basic role of the ethical and epistemic parity of the couples appears to be more evident.
In order to elucidate the fundamentals of ethical parity of the couples, this research has made reference to certain Qurʹanic verses, traditions, and various other sources and thereby seeks to demonstrate that each of the wife and the husband must be equally free from the ethical attributes that "always" or "often" contradict the philosophy of marriage. Furthermore, the present article is intended to explain that such parity and equality, whose efficiency has been proved according to the religious knowledge and doctrines, has similarly been established by psychologists and social scientists, who have gone so far as to even regard the durability of a marital relationship dependent upon the parity and similarity of the wife and the husband in their religiosity and faith.
In the end, this research has drawn the important conclusion that in case of the ethical non-parity of the couple, the prohibition or invalidity and revocation of the marriage contract can be maintained in the preconditions before and after marriage as well as before and after consummation
