شعر فمينيستي نويافته اي از پروين اعتصامي

A Newly Found Feminist Poem of Parvin ʹEtesam

آغاز جنبش فمينيستي زنان در ايران، مصادف با سال هاي انقلاب مشروطه و دوره ي پهلوي اول است. زنان روشن فكر اهل قلم ايران، با تأسيس مدارس دخترانه و انجمن هاي زنان و نشر نشريات ويژه ي بانوان نخستين گام هاي خود را به سوي آزادي جامعه ي زنان برداشتند. البته ناديده نبايد انگاشت كه عده اي از ايشان با سروده هاي خود در اين دوران پيش گام آزادي خواهي و استيفاي حقوق زنان بودند. در ميان شاعران نام آشناي اين دوران، پروين اعتصامي از جمله بهترين هاست. وي كه از مرتبه اي بالا در شاعري برخوردار است، اشعاري در حمايت از حقوق زنان و حفظ حرمت و اهميت ايشان سروده است. ديوان اين بانوي شعر ايران مملو از اشعاري است كه در آن همواره به طرف داري از زنان و دختران و مادران پرداخته و گاه در اشعاري برعليه نظام مردسالار حاكم قدعلم كرده است. موضوع بسياري از اين اشعار اعتراضات انتقادي وي بر جامعه ي زنان و نظام حكومتي مردانه ي ايران است. موضوع مقاله ي حاضر اثبات انتساب يكي از اشعار فمنيستي اين شاعر است كه در سال 1300 هجري شمسي در نشريه ي عالم نسوان چاپ مي شود. اين قصيده ي كوتاه متأسفانه تاكنون از چشم خوانندگان ديوان پروين دور مانده بود. نويسنده در مقاله ي حاضر تلاش مي كند تا ضمن ذكر اين قصيده و بررسي صحت انتساب آن به پروين اعتصامي با به كارگيري دلايل سبك شناسي، به نگرش هاي فمينيستي اين شاعر برجسته ي ايران كه نتيجه ي تربيت پدر بزرگوار وي، يوسف اعتصام الملك و تحصيل و تعليم مدرسي است اشاره كند و ضمن يادكرد ديگر شعرهاي زنانه ي پروين، و يژگي هاي فمنيستي اين قصيده ي نويافته را نيز بيان كند.

The beginning of the feminist movement in Iran coincided with the Constitutional Revolution and the reign of the first Pahlavi monarch. Liberal minded women took the initiative into their own hands and founded the.first schools for girls, they organized societies and published journals dealing specifically with womenʹs issues. Some pioneer women demanded legal rights for women. Parvin Eʹtesami was foremost among these women. She supported womenʹs rights through her poetry, she consistently demanded that women should be respected and criticised and objected to the condition of women. She disparaged the patriarchal attitude of the government and her poems are full of her insistence that women and girls should be protected by society. The present article attempts to prove that a poem published in 1300/1921 in the journal Alam-e Nesvan, was by written by her. This short Qasideh, elegy has not attracted the attention of those who specialize in her work. The author of the present article attempts to establish the authenticity of this work as written by Parvin Eʹtesami by examining her style, and feminist stance of this famous poet.