انتخاب ژنوتيپ هاي گندم متحمل به تنش خشكي پايان فصل براي عملكرد دانه و شاخص برداشت

انتخاب ژنوتيپ هاي گندم متحمل به تنش خشكي پايان فصل براي عملكرد دانه و شاخص برداشت

به منظور بررسي واكنش ژنوتيپ هاي گندم نان نسبت به تنش خشكي پس از مرحله گل دهي و تعيين ژنوتيپ هاي متحمل به خشكي، اين آزمايش با 18 ژنوتيپ گندم نان در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو شرايط نرمال و تنش خشكي طي سالهاي زراعي 84-1383 و 85-1384 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي كرج اجرا شد. تجزيه واريانس مركب داده ها نشان داد كه اثر سال، آبياري، ژنوتيپ، اثر متقابل ژنوتيپ × سال براي صفت عملكرد دانه معني دار بودند. از نظر صفت شاخص برداشت فقط اثر آبياري و ژنوتيپ معني دار بود. بر اساس شاخص هاي حساسيت به تنش و تحمل، ژنوتيپ C-83-7 و بر اساس شاخص هاي تحمل به تنش، ميانگين هندسي عملكرد و شاخص بهره وري ژنوتيپ C-83-8 به عنوان ژنوتيپ هاي متحمل انتخاب شدند. ضرايب همبستگي اين شاخص ها با يكديگر در مورد MP و GMPو STI معني دار شد و با توجه به اين كه شاخص STI با شاخص هاي GMP، MP، TOL و SSI همبستگي معني دار داشت و هم چنين با توجه به اين كه اين شاخص به طور موثر ژنوتيپ هاي گروه A را از ساير گروه ها تفكيك كرد، بنابراين به عنوان مناسب ترين شاخص براي گزينش ژنوتيپ هاي متحمل به خشكي شناخته شد.

To study the response of bread wheat genotypes to drought stress in post-anthesis stage of drought resistant genotypes, this experiment was conducted with 18 kinds of bread wheat genotypes. The experiment was performed in a RBCD with 3 replications under normal and drought stress conditions during 2004- 2005 and 2005- 2006 cropping seasons in Karadj Agricultural Research Station. Combined analysis of grain yield showed that effect of time of the year, irrigation, genotype and interaction effect of genotype × year were significant. Only the effect of irrigation and genotype were significant in harvest index. Using SSI and TOL genotype C-83-7 and using STI, MP and GMP genotype C-83-8 were determined as the most tolerant genotypes. Correlation coefficients of these indices with each other for indices such as MP, GMP and STI were significant. Because STI was correlated with MP, GMP, TOL and SSI indices and also differentiated the genotypes belonging to "A" group from other group effectively, therefore, it could be recommended as the most suitable index for the selection of drought tolerance bread wheat genotypes.