بررسي تطبيقي فرمت مارك ايران در نرم‏افزار «رسا» با فرمت يوني‏مارك براي پيايندها

بررسي تطبيقي فرمت مارك ايران در نرم‏افزار «رسا» با فرمت يوني‏مارك براي پيايندها

هدف: دستنامة مارك ايران در ابتدا فقط شامل منابع چاپي تك‏نگاشتي و فاقد فرمت‏هاي خاص براي ساير منابع بود. بعد از آن‎كه اين فرمـت براي سايـر مـنابع كتابخانه‎اي گسترش يافت، پژوهشگر كه در دورة مارك سازمان اسناد و كتابخان? ملي جمهوري اسلامي ايران شركت داشت با مقايسه بين كاربرگ? پيايندهاي سازمان و فرمت ارائه شده در دستنامة يوني‏مارك متوجه كاستي‏هايي در برنام? رسا (كه فرمت‏هاي مارك ايران را براي ساير منابع گسترش داده بود) شد. بنابراين، هدف خود از پژوهش خود را بررسي تطبيقي فرمت مارك ايران با دستنام? يوني‏مارك براي پيايندها و ارائ? راه‏حل‏هاي پيشنهادي براي رفع نواقص موجود در كاربرگ? سازمان قرار داد. روش: پژوهش حاضر به روش كتابخانه‎اي انجام شده است. جامع? پژوهش عبارت از فيلدها، نشانگرها و فيلدهاي فرعي يوني‏مارك و مارك ايران است كه تقسيم‏بندي و انواع آن‎ها، از دستنام? يوني مارك استخراج شد. 14 فيلد ويژ? پيايندها نيز از متن دستنام? 2000 يوني‏مارك و روزآمدهاي 4 و 5 دستنام? فوق استخراج و ترجمه شد. سپس فرمت پيشنهادي، با توجه به فيلدهاي اختصاصي شناسايي شده به‎وسيل? پژوهشگر و فيلدهاي الزامي‎ يوني‏مارك براي تمام منابع كتابخانه‏اي و فيلدهاي عمومي، و در مطابقت با كاربرگ? رسا (به‎منظور حصول اطمينان از اِعمال فيلدهاي مورد نظر در كاربرگه سازمان) تهيه شد. اين كاربرگه داراي 102 فيلد بود. يافته‎ها: يافته‎ها نشان داد كه پنج فيلد (400 (فروست)، 411 (فروست‏هاي فرعي)، 225 (فروست)، 014 (شناسگر مقاله)، 073 (شماره بين المللي مقاله)) موجود در دستنام? يوني‎مارك در كاربرگ? پيايندهاي سازمان اسناد و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران وجود ندارد و مي‎بايست به آن افزوده شود. همچنين يافته‎ها نشان داد كه فيلدهاي متعددي دچار تغييرات در عنوان، تعريف، چگونگي كاربرد و فيلدهاي فرعي شده‎اند و فيلدهاي متعدد ديگري به اشتباه ترجمه شده‎اند و مي‎بايست اصلاح شوند. در نهايت كاربرگه‎اي پيشنهاد شده كه از 102 فيلد آن، 14 فيلد، فيلدهاي ويژ? پيايندها، پنج فيلد، فيلدهاي الزامي مارك، و 83 فيلد باقيمانده را فيلدهاي عمومي تشكيل مي‎دهند. اصالت/ ارزش: مجلات از مهم‎ترين منابع اطلاعاتي مورد نياز محققان و مراجعان كتابخانه‎ها و مراكز اطلاع‎رساني است و كتابداران براي انتخاب، تهيه و آماده‎سازي آن‎ها و ارائ? خدمات مناسب به‎وسيل? آن‎ها تلاش زيادي مي‎نمايند. ارزش اطلاعاتي مجلات به اين دليل است كه معمولاً آخرين اخبار و نتايج پژوهش‎هاي علمي در اين منابع منعكس مي شوند. بنابراين ضروري است تا با سازماندهي درست و هماهنگ اين منابع به اشاعه و دسترس‎پذيري آن‎ها همچون متون تكنگاشت چاپي توجه شود.

Purpose: This research has been carried out with the aim of comparatively studying Iranmark format and Unimark handbook for serials and making some suggestions for resolving the existing deficiencies in worksheet of national document organization and national library of Iran, in Rasa software. Methodology: This research has used library study. Samples to be studied included fields, markers, and the subsidiary fields of Unimark and Iranmark, whose classification and types were extracted from Unimark handbook. Also, 14 specific fields for serials were extracted from Unimark 2000 handbook as well as the updates 4 and 5 in this handbook, and translated. Afterward, the suggested format was prepared considering the specific fields identified by the researcher, mandatory fields of Unimark for all library resources, and general fields, in concordance with Rasa worksheet to assure that the desired fields have been applied to organization’s worksheet. This worksheet consisted of 102 fields. Findings: The study findings revealed that the five fields including fields 400 (series), 411(subsidiary series), 225 (series), 104 (paper identifier), and 073 (international paper code) in Unimark handbook do not exist in serials worksheet of national document organization and national library of Iran, and should be added to it. Additionally, findings showed that several fields have been changed in title, definition, application, and subsidiary fields, while there are several other fields with wrong translation which must be corrected. Finally, a worksheet is suggested whose 102 fields consist of 14 serials specific fields, 5 mandatory Unimark fields, and 83 general fields. Originality/Value: Journals are among the most important information resources essential for researchers and visitors of libraries and information centers, and librarians make effort for their selection and preparation, and providing appropriate services by them. Information value of journals is due to the point that typically the latest news and results of scientific studies are reflected in these resources. Hence, it is necessary to properly organize such resources in a coordinated way and pay sufficient attention to their distribution and accessibility similar to printed monographs.