بررسي تناسب حوزه نشر كتب ديني با انتظارات افراد در سطح شهر قم

بررسي تناسب حوزه نشر كتب ديني با انتظارات افراد در سطح شهر قم

هدف: هدف از اين پژوهش، بررسي تناسب حوزة نشر كتب ديني با انتظارات افراد در سطح جامعه است. روش: روش مورد استفاده در اين پژوهش، پيمايشي است. جهت گردآوري داده‌ها با استفاده از پرسشنامه، ديدگاه‌هاي 807 نفر از مراجعان به كتابخانه‌ها و كتابفروشي‌ها جمع‌آوري شده است. يافته‎ها: يافته‌ها نشان داد كه اولويت اول انتخاب 5/55 درصد از پاسخگويان، كتاب‌هايي با موضوع عقيدتي و ديني بوده است. 7/48 درصد از جامعة پژوهش بيش از نصف مطالعات خود را در حوزة كتاب‌هاي ديني و عقيدتي ابراز كردند. بيشترين مكان‌هاي دسترسي افراد به كتب ديني كتابفروشي با 4/50 درصد و كتابخانه با 1/32 درصد بود. ميزان استفاده از اينترنت در تمامي‏ سطوح تحصيلات پايين، و ميزان استفاده از كتابفروشي‏ها در تمامي سطوح تحصيلات بالا بود. اكثريت پاسخ‌دهندگان با 6/87 درصد تأكيد كردندكه مهمترين مشخصة ظاهري كتاب، عنوان كتاب است. 8/90 درصد از جامعة آماري نام نويسنده و مترجم را مهمترين عامل نشر كتاب‌هاي ديني دانستند. همچنين كتاب‌هاي استاد مرتضي مطهري، شخصيت‌هاي مذهبي، ائمه، مسائل اعتقادي، حديثي و ادعيه جزء اثرگذارترين موضوعات معرفي شدند. از نظر مخاطبان تكراري بودن، مستند نبودن، واژه‏هاي ثقيل عربي و متناسب نبودن با نياز كاربر مهمترين دلايل ضعف كتاب‌هاي ديني است. از ديدگاه پاسخگويان مهمترين راهكارهاي تبليغ كتب ديني، تبليغ از طريق رسانه، كاهش قيمت، متناسب‌سازي با نياز روز و افزايش كتابخانه‌هاي عمومي ‏و رايگان مي‏باشد. مهمترين انتظارات پاسخگويان از كتاب‏هاي ديني آشنايي با سرگذشت بزرگان دين، آشنايي با مهمترين موضوعات دين اسلام، مفاهيم ارزشمند نهج البلاغه و نهضت كربلا بود. مهمترين انتظارات پاسخگويان از كتب ديني پاسخگويي به سؤالات مخاطب، آشنايي با مسائل ظريف ديني، بر شمردن شرايط انسان كامل در جهان امروز، توانايي زدودن ابهامات ديني براي نوجوانان و جوانان اظهار شد. اصالت/ارزش: با توجه به اينكه كتاب‌هاي ديني و عقيدتي جزو بيشترين انتشارات در سطح كشور هستند، لازم است با شناخت كافي برنامه‌ريزي دقيق نسبت به مخاطب كتاب‌هاي ديني و نيازهاي آن‌ها ‏ داشته باشيم. پژوهش حاضر با بررسي نظرات پاسخ‌گويان، مي‌تواند به دست‏اندركاران نشر كتب مذهبي در برنامه‌ريزي بهتر مولفه‌هاي نشر كمك كند.

Purpose: This research aims to investigate the proportionality of religious books publication with expectations of individuals in society. Methodology: The present study is carried out by survey method. To collect data, viewpoints of 807 persons among visitors of libraries and bookstores were gathered by questionnaire. Findings: The research findings indicated that the first priority of 55.5% of responders was books with religious subjects. Also, 48.7% of the population under study expressed that more than half of their reading is assigned to religious field. The places providing highest accessibility of people to religious books were bookstores and libraries with percentages of 50.4% and 32.1%, respectively. Taking advantage of internet was low in all educational levels, whereas use of bookstores was evaluated to be high in all educational levels. The majority of responders (87.6%) emphasized that the most significant feature of book appearance is its title. 90.8% of the population under study believe that the name of author and translator is the most important factor in publication of religious books. Furthermore, books by Shahid Motahhari, as well as books on the subject of religious figures, Imams, beliefs, hadith, and prayers were introduced as the most impressing ones. From the responders’ point of view, the most important drawbacks of religious books can be considered as being repetitious, not being documentary, frequent inexpressive Arabic terms, and not being proportional with the reader’s need. Also, they believe that the best strategies for advertising the religious books include advertisement through mass media, reducing the cost, proportionate them with present needs, and increasing the number of public and free libraries. The main expectations of the population under study from religious books included getting acquainted with history of religious figures, getting familiar with the most significant subject in Islam, valuable concepts in Nahjolbalagheh, and Karbala resurrection. In addition, major expectation of the responders from religious books was providing response for their questions, getting them familiar with fine religious issues, elucidating the requirements of a perfect man in modern era, and the ability to resolve the ambiguities in religion for young people. Originality/Value: Since religious books have assigned the highest publication level, it is necessary by precise planning to get sufficient understanding of readers of religious books and their needs. Through survey of the responders’ viewpoints, the present research can assist publishers of religious books in better planning for publication components.