بررسي تاثير جوايز صادراتي بر الگوي صادرات كشاورزي ايران

Effect of Export Premium on Agricultural Export Pattern in Iran

در سال‌هاي اخير، بخش عمده‌اي از يارانه ي صادراتي با عنوان جوايز صادراتي پرداخت شده، اما در رابطه با تاثير اين جوايز بر الگوي صادرات محصولات كشاورزي مطالعه اي انجام نشده است. اين پژوهش به بررسي تأثير جوايز صادراتي بر الگوي صادرات محصولات كشاورزي پرداخته ‌شده است. در اين راستا محصولات كشاورزي به سه دسته با نسبت هاي گوناگون جوايز صادراتي طبقه بندي و اثر جوايز صادراتي بر الگوي صادرات محصولات ياد شده طي هفت سال پيش و هفت سال بعد (1374-1387) از اجراي سياست جايزه ي صادراتي مورد بررسي قرار گرفت. براي بررسي تاثير جوايز پرداخت شده بر الگوي تجارت محصولات كشاورزي، محصولات 24 گانه ي بخش كشاورزي به سه گروه تقسيم شدند. گروه نخست شامل محصولات و زماني بود كه جايزه پرداخت نمي‌شد. گروه دوم يارانه 5/1 درصد و كم تر و در نهايت گروه سوم بيش از 5/1 درصد يارانه دريافت مي‌كرده اند. نتيجه ي تجزيه و تحليل واريانس چندگانه نشان داد كه بين گروه اول و دوم (عدم دريافت جايزه و جايزه كم تر از 5/1 درصد) تفاوت معني‌داري وجود ندارد، اما بين گروه سوم (دريافت كنندگان يارانه بيش از 5/1 درصد) با گروه اول و دوم از نظر آماري اختلاف معني‌داري وجود دارد. به بيان ديگر، براي تاثير گذاري جوايز صادراتي لازم است مقدار جوايز از يك حد آستانه بالاتر باشد.

There are many trade promotion policies which are used in international market. Export premium is one of the mentioned policies that is using by Iranian government. The aim of this research was to investigate export premium impact on Iranian agricultural trade pattern. Variance Analysis Method was used to analyze the impact of export premium on Iranian agricultural export pattern during 1995-2008. Firstly, Iranian agricultural export products divided into 24 subgroups. Secondly, the mentioned subgroups categorized according to export premium in to three groups (low, medium and high premium supported group). The results showed that export premium had significant impact on agricultural trade pattern in Iran. In addition, the results confirmed the positive and significant effect of export premium on agricultural export. The premium had has a positive effect in favor of high premium received agricultural commodity group.