تجزيه ضرايب همبستگي عملكرد دانه با برخي از صفات مورفولوژيك در گلرنگ‌هاي بهاره

به منظور بررسي همبستگي عملكرد دانه با اجزاء آن و برخي از صفات مورفولوژيك در گلرنگ‌هاي بهاره، 30 ژنوتيپ مختلف گلرنگ در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد شبستر مورد آزمايش قرار گرفت. آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام گرفت. صفات مورد اندازه‌گيري شامل ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق اصلي، وزن طبق اصلي، تعداد طبق يك بوته، وزن تك بوته، زمان گل‌دهي، زمان رسيدگي، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت، وزن هكتوليتر، وزن 100 دانه، درصد روغن دانه و عملكرد روغن بود. نتايج بدست آمده نشان داد كه اختلاف معني‌داري بين ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه در اكثر صفات وجود داشت. عملكرد دانه با صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هكتوليتر، عملكرد بيولوژيك و عملكرد روغن رابطه مثبت و معني‌داري داشت. استفاده از سه روش رگرسيون گام به گام، صعودي و نزولي نشان داد، در هر سه روش بيشترين تغييرات عملكرد دانه توسط صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق اصلي، وزن هكتوليتر و وزن100 دانه ايجاد شده است. تجزيه ضرايب همبستگي عملكرد دانه با صفاتي كه بيشترين تغييرات عملكرد دانه را ايجاد كردند به همراه چهار صفت زمان رسيدگي، تعداد طبق در بوته، وزن طبق اصلي و درصد روغن نشان داد، صفات ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق اصلي، وزن هكتوليتر و وزن 100 دانه داراي اثرات مستقيم مثبت و صفات زمان رسيدگي و درصد روغن اثرات مستقيم منفي، روي عملكرد دانه داشته‌اند. بزرگترين اثر مربوط به وزن 100 دانه (352/0) و كوچكترين آن مربوط به تعداد طبق در بوته (138/0) بود. بررسي رگرسيون صفت وزن 100 دانه با برخي از صفات ديگر نشان داد كه دو صفت وزن طبق اصلي و تعداد دانه در طبق اصلي، اصلي‌ترين صفات موثر بر صفت وزن 100 دانه بودند.