ارزيابي و مطالعه صفات كمي و كيفي در لوبياي سفيد در شرايط نرمال و تنش خشكي

Evaluation of qualitative and quantitative traits in white bean in normal & stress conditions

به منظور ارزيابي و مطالعه اثر تنش خشكي (آبياري محدود) روي صفات مختلف لوبيا، تعداد 15 ژنوتيپ لوبياي سفيد در يك طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو محيط آبياري نرمال و تنش خشكي (به ترتيب، آبياري بر اساس ميزان50 ميلي متر و 100 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير) كاشته شدند و تعداد 24 صفت ثبت گرديد. نتايج نشان داد كه بيشترين كاهش در لوبياي سفيد مربوط به صفات وزن خشك برگ، وزن خشك شاخساره و وزن صد دانه است. رگرسيون گام به گام نشان داد كه صفات تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن خشك برگ و وزن خشك شاخساره در شرايط تنش بيشترين تأثير را روي عملكرد داشتند. با توجه به اينكه صفات وارد شده به مدل قسمت اعظم تغيرات عملكرد را توجيه مي‌كنند، جهت بدست آوردن اثرات مستقيم و غيرمستقيم از اين صفات استفاده شد كه نتايج تجزيه عليت نشان دادكه در شرايط تنش اثر مستقيم تعداد دانه در بوته 75/0 مي‌باشد و اثرات غير مستقيم اين صفت جزئي‌اند. مناسبترين شاخص‌هاي مقاومت به خشكي MP, STI, GMP بودند كه بر اساس آنها ژنوتيپ‌هاي KS-41133 KS-41160 , KS-41127, و KS–41165 به عنوان ژنوتيپ‌هاي مقاوم تعيين گرديدند.

In order to evaluate and study the effect of water stress (limited irrigation) on different traits of bean, fifteen bean genotypes were planted in a randomized complete block design with three replications under normal and drought stress (Irrigation base on amount of 50 mm and 100 mm evaporation was from evaporation pan) conditions and 24 traits were recorded. The results showed that the most decrease in the bean has been the leaf and shoot dry weight and also 100-seed weight. The results of step wise regression showed that the number of pod per plant and leaf dry weight under normal condition and the number of seeds per plant, 100-seed weight, leaf dry weight and shoot dry weight under stress condition had the more effect on the yield. The result of path analysis is showed that direct effect of the number of seeds per plant on yield in normal condition is equal %98 and its indirect effects is partial. According to these results, this trait is suggested for breeding and in stress condition, the direct effect of the number of seeds per plant is %75 and indirect effects of the trait are partial. GMP, STI, and MP were the most suitable indices for selecting drought resistant genotypes. Based on these indices KS-41133 KS-41127, KS-41160 and KS-41165 in white beans, were found as resistant genotypes.