چيستي و چرايي برنامه ريزي راهبردي و بررسي الگوهاي رايج آن

Reason and Nature of Strategic Planning and the Study of Its Current Models

برنامه‌ريزي راهبردي به سازمان‌ها اين امكان را مي‌دهد كه با شيوه‌اي خلّاق و نوآورانه عمل كرده بدين گونه كه سرنوشت خود را رقم بزنند و آينده‌ را تحت كنترل درآورند. در دنياي كنوني، برنامه‌ريزي راهبردي به عنوان بنايي مهم براي توسعه و تعالي هر سازمان محسوب مي‌شود؛ امروزه اصل بر بحران است؛ هيچ نظامي در حال تعادل پايدار و بلند‌مدت نيست. بنابراين هر چند سازمان‌ها قادر به پيش‌بيني و برنامه‌ريزي دقيق براي آينده نيستند، بايد براي غلبه بر بسياري از تهديدات شناخته شده نسبت به منافع حياتي و برخي تهديدات كاملاً ناشناخته، آمادگي لازم را كسب كنند. اين مهم، جز با برنامه‌ريزي راهبردي، ميسر نخواهد شد. اين مقاله تحقيقي كاربردي و به صورت توصيفي بوده و با توجه به شرايط و مراحل مختلف آن، از روش‌هاي اسنادي (مطالعه‌ي كتابخانه‌اي) استفاده شده است. از نظر نگارنده، توافق مقدماتي و ايجاد ادبيات مشترك، به عنوان نقطه‌ي آغازين فرايند برنامه‌ريزي راهبردي، نقش كاركنان و مديران سطوح پايين‌تر در كنار فرماندهان و مديران عالي سازمان، تدوين اسناد راهبردي (رسالت، مأموريت، چشم‌انداز و...) و هم‌چنين تجزيه و تحليل محيط داخلي و خارجي سازمان، از مهم‌ترين مراحلي هستند كه در فرايند برنامه‌ريزي راهبردي بايد مورد توجه قرار گيرند.

Strategic planning provides the opportunities for organization to act according to innovative and creative approach to decide on its course of actions and have control over its future. Today in the world, strategic planning is considered a significant base for development and excellency of any organization. Today crisis is taken as a factual principle, no system can be in a state of long term, stable balance. Therefore while organization can not predict and plan exactly for future, they should be prepare to overcome many recognized threats to their vital resources and also to some unknown threats. This necessity can not be fulfilled except by strategic planning. This is an applied research article and has descriptive nature and due to different stages and conditions, documentary methods (library study) is used. From writer point of view, the primery agreement and establishment of common literatures are the beginig point for strategic planning process; the role of lower level managers and personnel along with organization top managers and commanders, strategic documents codification (task, mission, visions) and also the analysis of organization internal and external environments are among most significant stages that are necessary to be considered.