جايگاه برنامه ريزي در مديريت اسلامي از منظر آيات و روايات

Planning Position in Islamic Management in Tradition and Quran Verses

بررسي تاريخي زندگي بشر از ده‌ها سال پيش تاكنون، حاكي از نوعي برنامه‌ريزي در تهيه‌ي احتياجات خود بوده است؛ به طوري كه مي‌توان ادعا كرد برنامه‌ريزي به منزله‌ي جزيي از فطرت بشر است. دين اسلام به عنوان دين جامع و همه جانبه‌نگر، برنامه‌ي زندگي مسلمانان را در جهت رسيدن به سعادت حقيقي و جاودانه در آخرت، تنظيم مي‌كند. در اين ميان، در تنظيم امور سازمان‌هاي جامعه، مديران اسلامي، نياز جدّي‌تري به برنامه‌ريزي دارند. ضرورت برنامه‌ريزي مناسب از منظر ديني امري مؤكد است. از آن‌جا كه در مديريت اسلامي، هدف نهايي، هدايت انسان به سوي بندگي خداست، تمام برنامه‌ريزي‌ها به آن هدف ختم خواهدشد. از اهداف مهم ديگر -در طول اين هدف- در مديريت اسلامي، قيام به قسط و عدل است؛ كه بدون برنامه‌ريزي جامع و دقيق –در سطح فردي و اجتماعي- و دين‌محور، ميسر نخواهدبود. ظرافت و دقت، اولويت‌بندي، تفكر و انديشيدن، زمان‌بندي مناسب و آينده‌نگري از اصول برنامه‌ريزي در مديريت اسلامي و برخورداري از توفيق الهي، اعتقاد به امكان حل مشكل، استفاده از تجارب ديگران و مشورت را از لوازم برنامه‌ريزي آرماني در مديريت اسلامي مي‌توان برشمرد. در اين مقاله به جايگاه برنامه‌ريزي از نگاه آيات و روايات پرداخته شده كه خود، گوياي ديدگاه مديريت مطلوب اسلامي نسبت به موضوع برنامه‌ريزي است.

Decades of historical review of mankind life indicated a sort of planning provision of thcii daily needs; to the extent that it can be claimed that has beep an ingredient of mankind nature. Islam religion as a {■oʹisjic and comprehensive religion has regulated the life of Muslims to /e^cmpJish the real and eternal prosperity in hereafter. Therefore Islamic •^an^.gers are in serious needs of planning to regulate organizational affaires. Religion has emphasized the necessity of suitable planning. Since in Islamic nanag^ment the ukirrme purpose is leading towards God, all plannings will serve that purpose. Other important purposes along with this purpose in •sr^nie management is to stand firmly for justice and appropriate d*?-.rifcu:ion; without c:-:act and comprehensive planning at the social and n^lh/lʹhml level and without focus on religion it will not be possible. In^cacy, exactness, priority, contemplation, thinking, suitable timetable, OCIK! in possibility of problem solving, using other and couʹisuitation with others, planning and God blessing are ■ idea! requiicr^ents in Islamic management principles. In this article i option of planning from tradition and Quran verses are reviewed and the ideal postion of Islamic management to planning is explained.