آزمايش شمارش سلول‌هاي خون در فعاليت‌هاي بدني و ورزش

آزمايش شمارش سلول‌هاي خون در فعاليت‌هاي بدني و ورزش

چكيده سابقه و هدف خون شناسي ورزشي، شاخه جديدي از فيزيولوژي ورزشي است كه قدمت آن به بيش از 30 سال اخير نيز نمي‌رسد. اما پيشينه مطالعه‌هاي سازمان نيافته اين شاخه در ايران بسيار كوتاه مي‌باشد. هدف از تحقيق حاضر، مروري كوتاه اما دقيق و كاربردي بر مطالعه‌هاي گذشته شاخص‌هاي شمارش كامل سلول‌هاي خون يا CBC در ورزش است تا راه‌كارهايي براي استفاده مربيان، ورزشكاران و حتي پزشكان مرتبط با اين قشر ارايه گردد. مواد و روش‌ها به روش كتابخانه‌اي و بازبيني منابع چاپي و آنلاين، مروري كوتاه بر81 مقاله انجام شد و از بين اين مقاله‌ها به منابع روز معتبر داخلي(2 كتاب و 16 مقاله) و خارجي(10 متن دايره‌المعارف پزشكي الكترونيكي و 38 مقاله) رجوع شد و اطلاعات اين مقاله‌ها مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها نتايج نشان مي‌دهد كه ورزش حاد سبب افزايش تخريب سلول‌هاي قرمز خون و آنمي زودگذر ورزشي از طريق هموليز ناشي از ضربات مكانيكي، فشار اكسيداتيو و حتي هماچوري مي‌شود. هم چنين افزايشي در شاخص‌هاي لكوسيتي و ترومبوسيتي متعاقب يك جلسه تمرين بدني از طريق تغييرات هورموني و افزايش جريان خون، رهايي از طحال و مغز استخوان و شش‌ها مشاهده مي‌شود. اما در سازگاري با فعاليت‌هاي بدني مداوم ممكن است تغييري حاصل نگردد يا تغييرات حاصل، ناشي از تغييرات حجم پلاسمايي باشد كه در تفسير بايد بدان توجه ويژه‌اي نمود. نتيجه گيري فعاليت‌هاي بدني و ورزش به طور حاد مي‌تواند سبب تغييراتي در شاخص‌هاي CBC خون گردد. اما اين تغييرات با يك بازيافت مناسب و در نتيجه تمرين‌هاي مجدد و ايجاد يك سازگاري با آن، مي‌تواند كم رنگ گردد. با اين حال تحقيقات مجدد ضروري به نظر مي‌رسد.

Abstract Background and Objectives Sport hematology is a new branch in the field of exercise physiology with a history of not more than 30 years in the world; in Iran, it is even shorter with just a brief literature available. Thus, the aim of this study is to make a brief and accurate review of the previous studies about “Complete Blood cells Count (CBC)” in sport. Materials and Methods In this study, a brief review on 81 articles published either in Persian or English was done. The sources were either local (2 books and 16 articles) or foreign (10 Wikipedia texts and 38 articles) publications. Results The results show that an acute exercise causes an increase in red blood cells destruction and a transient sport anemia due to hemolysis generated by mechanical impact, oxidative stress, and hematuria. Moreover, an increase in leukocytic and thrombocytic indexes was observed after a single session of physical exercise; the increase is due to hormonal changes, elevated blood flow, and escape of cells from spleen, bone marrow, and lungs. Despite the above changes, adaptation to regular physical training may not be altered; however, any little alteration would be attributed to plasma volume changes which should be considered in interpretation. Conclusions Physical activity and exercise can seriously change CBC indexes; however, the impact of such changes can be highly reduced through appropriate recovery measures followed by getting back to regular training and the related adaptation schedule.