مقايسه سبك تاويل احمد غزّالي و ابوالفضل رشيدالدين ميبدي

متون مقدّس مهمترين منبع براي شناخت احكام و معارف اسلامي به شمار مي آيند؛ امّا درباره چگونگي فهم اين متون ميان صاحب نظران اختلاف عقيده وجود دارد و هر گروهي از ديدگاه خاص خود به آنها نگريسته اند. چنان كه تاويل عارفانه به جنبه هاي باطني و معنوي متون قدسي و كشف اسرار و اشارات آن ميپردازد. به اين معنا كه عرفا با ديدگاهي متفاوت از سايرين، شيوه صحيح فهم متون مقدّس را از طريق باطن، امر ممكن دانسته اند. و درصدد فهم متون از راه تاويل برآمده اند. صوفيّه براي تاويل از ظواهر عبارات فراتر رفتند و به بواطن امور توجّه نمودند و رمز و رازهاي متون وحياني را در قالب اشاره براي اهل آن بيان داشتند. پژوهش حاضر به بررسي و تطبيق سبك احمد غزّالي و ابوالفضل رشيد الدين ميبدي بر اساس قواعد و ضوابط تاويل ميپردازد و ديدگاههاي تاويلي آنان را با اصول موجود در هرمنوتيك جديد مورد مقايسه قرار ميدهد. آيا ميتوان گفت كه ميان آراي تاويلي احمد غزالي اشتراك و يا تفاوتي با آراي تاويلي ميبدي وجود دارد؟ برآيند تحقيق در پاره اي موارد نشان از وحدت سبك تاويل غزالي و ميبدي و حتي هرمنوتيك جديد دارد. نگارندگان علاوه بر يافتن برخي اشتراكات در ديدگاه هاي احمد غزّالي و ميبدي، مواردي در سبك غزالي در تاويل يافتند كه منحصر بخود اوست كه با شيوه هاي رايج ديگران، از جمله تاويلات رشيد الدين ميبدي و نيز اصول تاويل در هرمنوتيك جديد، تفاوت بيّن و آشكاري دارد.

From the point of view of the Muslims the holy texts are the most important for understanding the Islamic teaching and instructions, but they disagree about the way they understand them, each group has a spaced position on that matter. The theologians take a different position from those of the others; they consider the correct way of understanding the holy books an internal issue: they have made use of their own insightful and mystic experience to interpret these texts. Interpretation is one of the most important processes of the human thought because this method deals with the internal and spiritual aspects of the holy text books and deciphering its mysteries and indications. The present research has been prepared in an introduction, three sections each of which include two chapters. In the third part and in the last chapter, it has adopted the points of views of Ahmad Ghazali and Ahmad Ghazali on the basis of interpretation in the past and present. The result of the present research confirms some common points among Ahmad Ghazali and Rashid-Al-Din Maybodi. It also shows spcial approach of Ahmad Ghazali in interpreting Ayahs and narrations and his special method to get insightful understanding of these texts which has clear and obviows difference with the common methods and special discussions related to hermeneutics.