ارزيابي درآمد حاصل از توليد علوفه و محصول فرعي سريش (Eremurus olgae) در مراتع منطقه خزنگاه شهرستان ماكو

ارزيابي درآمد حاصل از توليد علوفه و محصول فرعي سريش (Eremurus olgae) در مراتع منطقه خزنگاه شهرستان ماكو

محصول اصلي مراتع خزنگاه شهرستان ماكو‏‏‏‏، علوفه و عمده محصول فرعي منطقه، سريش است. گياه سريش در يك دوره 30 روزه در اوايل بهار توسط مردم محلي برداشت شده و به فروش مي‌رسد. در اين تحقيق برخي شاخص‌هاي اقتصادي برداشت و فروش محصول فرعي سريش مورد ارزيابي قرار گرفته است. بر همين پايه، جامعه آماري اين تحقيق، شامل بهره‌برداران محصول سريش و علوفه در منطقه مورد بررسي مي¬باشد. نتايج تحقيق نشان داد حاشيه بازاريابي گياه سريش 60 درصد مي¬باشد كه نتيجه فصلي بودن برداشت سريش و سرعت فساد پذيري بالاي آن مي¬باشد. نتايج تحقيق نشان داد كه سود اقتصادي حاصل از توليد علوفه هر خانوار، 15 ميليون ريال در سال و رانت اقتصادي حاصله 262.5 هزار ريال در هكتار در سال برآورد شد. ميانگين درآمد ناخالص گياه سريش نيز در يك دوره برداشت براي هر خانوار حدود 4564 هزار ريال برآورد شد، كه پس از كسر هزينه¬هاي آشكار برداشت (حمل و نقل)، درآمد خالص هر خانوار در دوره به 3691 هزار ريال بالغ شد. سود اقتصادي خانوار پس از كسر هزينه‌هاي كارگري و حمل و نقل از درآمد ناخالص، 348 هزار ريال برآورد شد. بر پايه اين تحقيق، رانت اقتصادي حاصل از بهره‌برداري سريش 16748 ريال در هر هكتار در سال محاسبه شد. ارزش مورد انتظار هر هكتار مرتع (Rangeland Expectation Value, REV) از محل برداشت محصول فرعي 670 هزار ريال در هكتار و از محل علوفه توليدي در هر هكتار 10.5 ميليون ريال برآورد شد. به همين ترتيب، ارزش كل مورد انتظار هر هكتار مرتع حاصل از توليد محصول اصلي و فرعي به 11.17 ميليون ريال بالغ مي‌شود. بر پايه اين بررسي، سهم محصول فرعي سريش از كل ارزش مورد انتظار مرتع 6 درصد محاسبه شد. مراتع منطقه با توليد بخش گسترده‌اي از فرآورده‌هاي كه تنها به بررسي علوفه و سريش در اين نوشتار بسنده شده است، نقش مهمي در اقتصاد محل و منطقه ايفا مي‌كند.

Eremurus and forage are main by-products in the Khazangah rangelands of Makoo region. Eremurus is harvested and used by local people in a period of 30 days during the spring in this region. At this study, Eremurus and forage have been evaluated financially and the data were obtained through field work using unstructured interviews as well as direct observation. The harvested Eremurus value was estimated based on harvest costs and by means of market price. The data were analyzed through financial evaluation, annual present net value and infinite present net value or expected value. The results showed that gross revenue, economical rent and economical benefit per household were 4564 and 348 thousand Rials/yr, respectively. The amount of net benefit through harvested Eremurus was also 16748 thousand Rials/ha/yr. The Rangeland Expectation Value per hectare was estimated 670 thousand Rials/yr and 10.5 million Rials/yr from Eremurus and feed, respectively. Total Rangeland Expectation Value per hectare was estimated 11.17 Thousand Rials while the ratio of Rangeland Expectation Value of Eremurus to Total Rangeland Expectation Value was computed 6 percent. The rangelands of this region have much more products. Among them forage and Eremurus have been considered at this study. These products play a main role in local economy of the region.