كليدواژه :
نماز عارفانه , مولوي , نماز , مثنوي
چكيده فارسي :
نماز ستون دين و نزديكترين راه به حق است؛ برپا داشتن آن با حضور قلب، موجب دست‌يابي به گنج‌هاي اسرار و حقايق الهي و در نتيجه سبب تقرب به معشوق سرمدي است.
نماز بهترين و كارآمدترين سلاح نبرد با ابليس و خدعه‌هاي اوست. نماز بدرقة آدمي است تا وي را از چنگالِ ديو نفس برهاند و نخستين پيمان بندگي وي با حق را تجديد كند.
فريضه‌اي كه حضرت رسول(ص) آن را «قرّة العين» خويش شمرده داراي چنان شأن و فضيلتي است كه برگزاري حتي دو ركعت از آن بر دنيا و امتيازات آن برتري دارد و ترك آن موجب انهدام دين مي‌شود.
مولوي كه از سخنوران نامي عرفاني است، براي نماز ظاهر و باطني قايل است كه نمازگزار با توجّه به قابليت خويش و درك حقيقت آن مي‌تواند به اهداف نماز دست يابد و مأجور حق شود.
او نماز عاشقانه را بر نماز زاهدانه اَولي مي‌داند؛ چه زاهد با پاي تن و به كندي راه وصال مي‌سپرد؛ ولي عارف با پر و بال عشق هر دم به ساحت محبوب نزديك مي‌شود.
وي پاك كردن درون را از پندارهاي بازدارنده و اَصنام هوا و هوس، ضرورت راه تعالي مي‌داند و با تكيه بر آيات شريف معتقد است كه علاوه بر آدمي و پري، حيوان، گياه و جماد نيز به ذكر و ستايش حق مي‌پردازند؛ ليكن گوش دل بايد گشود تا نغمه‌هاي پر شور توحيدي آنها شنيده شود.
اين پژوهش رويكردي به تجلي عارفانة نماز در آثار مولانا دارد، خاصّه بر ابياتي از مثنوي كه بر پاية آيات قرآن كريم و احاديث شريف بنا شده‌اند؛ همچنين نگارنده در طي اين پژوهش نيم‌نگاهي دارد به سخنان عارفان بويژه آنان كه از مقتدايان و پيشروان مولوي محسوب مي‌شوند.
چكيده لاتين :
Prayer is the foundation of religion and the nearest way to approach Allah. Saying prayers with great attention results in the achievement of treasures of secret and divine realities and consequently to the everlasting beloved. Prayer is the best and the most effective device to fight against Satan and its deceits. It is the predictor of man and causes him to be relieved from the jaws of the devil of self. It renews the first servitude contract between man and his God. This percept that Prophet Mohammad has called it his "eye sight"- has such a position that saying even two units of it is superior to the entire world and its preferences and leaving it results in the destruction of religion. Molavi, who is one of the most famous eloquent Gnostic speakers, considers an external and an internal appearance for prayers that the person who says the prayers, depending on his own capabilities and the extent he understands its reality can achieve the goal of prayer and approach Allah. He considers the prayer said with love to be superior to the prayer said with asceticism, because while ascetic approaches his beloved very slowly and with his physical foot The Gnostic man paves this way through love wings and gets closer and closer to his beloved. He considers cleaning the self from preventive thoughts and the idols of carnal desires as a necessity for passing exaltation way, and based on holy verses, he believes that not only human beings and angels, but also animals, plants, and things all praise Allah, however, one need to possess heart ears to be able to hear such a nice melody. This research has investigated the ascetic appearance of prayer in the poems of Molavi based on Masnavi and according to verses of holy Quran, and honorable traditions. Moreover, the speech of ascetic people and especially those of the followers of Molavi have been referred to.
Key words:
prayer, ascetic prayer, Molavi, Masnavi
