كليدواژه :
الف , حروف فارسي , دستور زبان فارسي , همزه , زبان شناسي , و , قواعد دستوري
چكيده فارسي :
بعضي از حروف الفباي فارسي در تشكيل كلمه و در نتيجه در املاي آن تاثيري استثنايي دارند كه ندانستن قواعد مربوط به آنها باعث اشتباهاتي مي‌شود كه انسان را در معرض تهمت بي‌‌سوادي قرار مي‌دهد؛ در اين مقاله كه به دنبال مقالة دكتر احمد تميم‌داري در شمارة پنجم فصلنامة پژوهش‌هاي ادبي تحت عنوان شناسه‌ها و روش‌هاي نگارش آنها در خط فارسي نوشته مي‌شود، دربارة طرز نوشتن همزه، الف، واو، هاء، ياء و تغييرات آنها بحثي مفصل و در عين حال فشرده به عمل آمده است كه به نظر نگارنده در برهة كنوني براي دانشجويان و علاقه‌مندان به خط و زبان و ادب فارسي مفيد است.
در اين مقاله سعي شده است كه مطالب و قواعد با زباني ساده و همه‌فهم بيان شود. همچنين از كاربردن اصطلاحات جديد، كه معمول و مخصوص زبانشناسان ايران است، پرهيز شده است و برعكس سعي شده است كه اصطلاحات زبان و ادب پيشينيان تعريف و توجيه شود تا جوانان محقق ما با فرهنگ و ادب سنّتي خود قطع رابطه‌اي نداشته باشند.
در اين مقاله ناچار وارد حوزه‌هاي دستوري و تغييرات صوتي و تبديل و تبدلات حروفي و اصطلاحات مربوط به آنها شده‌ايم و از اين جهت با وجود اختصار در قواعد آنها كار به تفصيل كشيده شده است و اگر مي‌خواستيم در اين زمينه باز هم صرفه‌جويي كنيم، ممكن بود كه رابطه تفهيم و تفاهم ما با خوانندگان بر هم بخورد و به نتيجه‌اي نرسيم.
علّت اين كه اين پنج حرف را انتخاب كرديم اين بود كه اين حروف وابستگي شديدي نسبت به هم دارند و اگر از يكي از آنها صرف‌نظر مي‌كرديم، ممكن بود كه رشتة تسبيح قواعد آنها پاره شود و پراكندگي آنها باعث ابتر شدن يكايك آنها گردد.
طرح مسايل نگارشي اين كلمات اگر باعث بحث‌هايي در اين زمينه شود توفيق نگارنده را نشان مي‌دهد و اميد است كه چنين شود.
چكيده لاتين :
There are some letters of alphabet in Persian language which have exceptional impact on word formation and hence its spelling. Being unaware of their rules, one might make some mistakes branding him as unknowledgeable.
This paper, which actually pursues Dr. Ahmad Tamimdariʹs article entitled "Verb-ending Pronouns and Their Writing Methods in Persian Orthography" published in the fifth edition of Literary Researches Quarterly, makes an attempt to provide the reader with a detailed and intensive analysis of the way Hamze, Alef, Vav, Ha, Ya are written in Persian and how they might undergo alterations. The author believes that, such an analysis can be of great use for the students and those who seek an interest in Persian language and its orthography.
It has also been endeavored to express the rules and significant points in the simplest way possible, and the inclusion of new terminology in which Iranian linguists are very much interested have been avoided. On the contrary, the author tried to define and justify the traditional literature and linguistic terms, so that no punctuation is observed between our young researchers and their traditional culture and literature.
Writing this paper, the author had no alternative but getting involved in grammatical fields, phonetic alterations, alphabetical conversion, and the related terminology. Thus despite the hard effort to express them in the simplest way, the outcome has turned out to be a detailed one. If we intended to be still more economical in this respect, it would be very likely for our mutual understanding with the reader to be distorted.
The reason for selecting these five letters is that, they are greatly dependent on each other, and if one was ignored, the chain would most probably be torn up, and their dispersion would cause nothing but imperfection.
The author has put the issue forward in the hope of paving the way for critical discussion in the field, and it can be considered as a sign of success if such a result is obtained.
