بررسي هيستومتري و هيستوپاتولوژي اثرات پماد عصاره گياه دم اسب در مقايسه با پماد اكسيد روي در روند التيام بعد از ايجاد زخم تجربي پوست در خرگوش

Histometric and histophatologic evaluation of the effects of Equistum arvense herbal extract versus Zinc Oxide in rabbit skin wound healing model

گياه Equistum arvense كه در فارسي دم اسب ناميده مي‌شود، در طب سنتي به علت دارا بودن سيليس آزاد داروئي مؤثر در درمان زخم ها به شمار مي‌رود. همچنين اين گياه در بالا بردن خاصيت ارتجاعي و مقاومت پوست نقش دارد و مي‌تواند در موارد مرگ سلولي اثر مفيد ترميمي در بافت ايجاد كند. در اين تحقيق اثرات ضد التهابي و ترميمي پماد عصاره گياه دم اسب در مقايسه با پماد اكسيد روي با پايه مشترك اوسرين بعد از ايجاد زخم تجربي پوست خرگوش در مطالعه هيستومتري و هيستوپاتولوژي دوسوكور بررسي شد. پس از القاي بيهوشي در 40 خرگوش، با استفاده از شابلون 25 ميلي‌متري يك زخم دايره‌اي شكل تمام ضخامت در پشت هركدام از آنها ايجاد شد و روند التيامي در 4 گروه شامل پماد عصاره دم اسب 20%، اكسيدروي، اوسرين و شاهد مورد مطالعه قرار گرفت. تجويز داروها و اندازه‌گيري زخم‌ها با آناليز تصاوير ديجيتالي، به مدت 28 روز انجام گرفت. جهت مطالعه ميكروسكوپي در روزهاي 0، 7، 14 و 21 از محل ترميم نمونه‌برداري شده و تصاوير ريزبيني با توجه به فاكتورهاي ادم و واكنش آماسي، پرخوني و خونريزي، فيبروپلازي بازسازي، بافت پوشش، انقباض زخم، كلاژنيزاسيون و بلوغ نسج گرانوله رتبه‌بندي شدند. بعد از مطالعه هيستوپاتولوژي و محاسبه برآيند كلي التيام زخم براي هر دارو، نتايج به دست آمده با نرم‌افزار spss تجزيه و تحليل شد. با تكيه بر يافته‌هاي هيستومتري دوره تيمار، در گروه درمان با دوز 20% عصاره دم اسب بيشترين و در گروه شاهد كمترين ميزان جمع‌شدگي زخم مشاهده شد. همچنين براساس نتايج هيستوپاتولوژي، برآيند كلي التيام اين گروه در هفته دوم و سوم بهتر از ساير گروه‌ها بوده و نسج ترميمي سازمان يافتگي بهتري نسبت به گروه‌هاي ديگر داشت (05/0 > p). با توجه به اثرات ضد التهابي و ترميمي، عصاره گياه دم اسب نسبت به اكسيد روي عامل مؤثرتري در التيام زخم‌هاي جلد‌ي تمام ضخامت مي‌باشد.

Equistum arvense, also called horsetail has been widely used in traditional medicine for wound healing due to having free silica. Also this plant has an important role in enhancing skin elasticity and resistance, and can be effective in restoration of tissue after cell death. The aim of this work was to evaluate histometrically and histopathologically the ability of dried extract ointment of Equistem arvense in enhancing the healing process of full- thickness excisional skin wound in rabbits following topical application, compared with zinc oxide ointment. Under surgical anesthesia, full thickness similar excisional wounds were made on the back of 40 rabbits that were divided into 4 groups of Equistum arvense 20%, zinc oxide ointment, eucerin, and control. A double-blind method was employed throughout the study. All the cases were treated with topical ointments daily for 28 days. Healing process of the wounds were quantified daily and compared using digital photography and image analysis software. Histopathologic examination was performed on days 0, 7, 14, 21 and 28 and the wound healing was scored using healing grades I to VI with regard to the wound healing parameters such as oedema, congestion & hemorrhage, fibroplasia, epithelium regeneration, wound contraction, collagen deposition and granulation tissue maturation. The overall out come of the wound recovery for each individual group was calculated, and the results were put under statistical analysis using SPSS software. According to histometric findings, the skin contraction rate in equistum arvense 20% group on treatment period was much higher than that in the other groups. Also, histopathologic results revealed that overall healing rate into group 1 in the second and third weeks was higher than that in the other groups (/?<0.01). Equistum arvense could be a new promising therapeutic approach to improve skin wound healing because of its potential anti- inflammatory and wound healing stimulatory effects. Keywords: Equistum arvense, Wound healing, Anti- inflammatory, Skin, Rabbit