اثر محلول‎پاشي متانول بر محتواي آب نسبي، محتواي كلروفيل و فلورسانس كلروفيل برگ چغندرقند در شرايط تنش كمبود آب

Effects of Methanol Application on Sugar Beet {Beta vulgaris) Relative Water Content, Chlorophyll Content and Chlorophyll Fluorescence Parameters under Drought Stress Conditions

به منظور بررسي اثر محلول‎پاشي متانول بر محتواي آب نسبي، محتواي كلروفيل و فلورسانس كلروفيل برگ چغندر قند در شرايط تنش كمبود آب آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در ارديبهشت سال 1387 در مزرعه پژوهشي دانشگاه آزاد اسلامي واحد كرج واقع در ماهدشت كرج به اجراء در آمد. عامل محلول‎پاشي متانول با 6 سطح، شاهد (بدون محلول‎پاشي) و 7 و 14 و 21 و 28 و 35 درصد حجمي متانول بود كه به هر كدام از سطوح 2 گرم در ليتر گليسين اضافه شد. محلول‎پاشي از 16 برگه شدن گياه، در سه نوبت انجام شد. عامل آبياري نيز با دو سطح عادي (آبياري پس از40درصد تخليه رطوبتي قابل دسترس) و تنش خشكي (آبياري پس از70 درصد تخليه رطوبتي قابل دسترس) اعمال شدند. محلول‎پاشي 3 بار طي فصل رشد گياه و با فواصل 14 روزه روي گياه انجام شد. نتايج نشان داد بين سطوح مختلف متانول اختلاف معني‎داري در مؤلفه‎هاي فلورسانس اوليه (F0) و فلورسانس متغير (FV)و فلورسانس حداكثر (FM) وجود نداشت ولي در مؤلفه عملكرد كوانتومي فتوشيميائي (FV/FM) اختلاف معني‎داري در سطح 5 درصد وجود داشت. تفاوت بين سطوح متانول قبل از محلول‎پاشي سوم از نظر تأثير برمحتواي كلروفيل معني‎دار نبود در حالي كه بعد از محلول‎پاشي سوم بين آنها اختلاف معني‎داري در سطح 5درصد مشاهده شد. نتايج نشان داد كه تنش خشكي باعث كاهش معني‎داري در فلورسانس حداكثر (FM) و فلورسانس متغير (FV) و همچنين عملكرد كوانتومي فتوشيميائي (FV/FM) در سطح پنج درصد مي‎گردد. در حالي كه در مؤلفه فلورسانس اوليه (F0) اختلافي ديده نشد. تحت شرايط تنش خشكي افزايش معني‎داري در سطح پنج درصد در محتواي كلروفيل حاصل شد، و بين عملكرد شكر سفيد و عملكرد كوانتومي فتوشيميائي بيشترين همبستگي مشاهده شد (R2=0.45**). بين سطوح متانول و سطوح آبياري نيز در محتواي آب نسبي اختلاف معني‎داري در سطح يك درصد مشاهده شد. در اين آزمايش در هيچ كدام از صفات اثرات متقابل معني‎دار نبود. با توجه به افزايش سطوح متانول در مؤلفه عملكرد كوانتومي فتوشيميائي (FV/FM) مي‎توان گفت احتمالاً متانول بازدارندگي نوري در گياهان تيمار شده را كاهش مي‎دهد. تنش خشكي نيز با آسيب به دستگاه فتوسنتزي بر ظرفيت پذيرش الكترون اثر منفي داشت.

To evaluate the effects of methanol and drought stress on chlorophyll fluorescence parameters, chlorophyll and relative water content in sugar beet, a study was conducted in 2008 in Maahdasht (Karaj, Iran). Aqueous solutions of 0 (control), 7, 14, 21, 28, 35% (v/v) methanol with each solution containing 0.2% glycine and a second factor, namely drought stress (irrigation after 70% depletion of available water) and normal irrigation (irrigation after 40% depletion of available water) constituted the treatments. The solutions were sprayed overhead, 3 times in two week intervals on foliage parts of the crop sugar beet. Results indicated that there was no significant difference between levels of solution on minimum chlorophyll fluorescence (F0), fluorescence variavle (FV) and maximum chlorophyll fluorescence (FM), but there was a significant difference observed between levels of solutions on photochemical capacity of photosystem 2 (FV/FM) at a 5% probability level. Analysis of variance revealed that before a third foliar application, chlorophyll content did not show any significant difference, whereas there was a significant difference observed among levels of solutions on chlorophyll content after the third application at a 5% probability level. Also results indicated that drought stress significantly decreased photochemical capacity of photosystem 2 (FV/FM), fluorescence variavle (FV) and maximum chlorophyll fluorescence (FM) at 5% probability level. As for minimum chlorophyll fluorescence (F0) no significant difference was observed between the two levels of irrigation. Also drought stress significantly increased chlorophyll content at 5% probability level. Both factors (levels of solution and different irrigation levels) affected relative water content (RWC) at 1% probability level. The highest correlation was observed between white sugar yield and photochemical capacity of photosystem 2 (FV/FM). In this study interactive effect was not found to be significant. E-mail: imnadal@yahoo.com Keywords: Methanol, Drought stress, Chlorophyll fluorescence, Chlorophyll content, Relative water content, Sugarbeet.