چكيده فارسي :
اين تحقيق با هدف ارزيابي صفات مختلف هشت رقم سورگوم علوفهاي (سويت جامبو، نكتار، چاپر، پاسيفيك بي ام آر، اسپيد فيد، KFS1، KFS2 و (KFS3در قالب طرح بلوك¬هاي كامل تصادفي، در چهار تكرار به مدت سه سال (84-1382) اجرا گرديد. 115 كيلوگرم در هكتار فسفر (كود فسفات آمونيوم 18%=(P2O5 و در مجموع 183 كيلوگرم در هكتار نينروژن (كود اوره 46%=N) در چهار نوبت مصرف شد. شش صفت شامل عملكرد علوفه تر، علوفه خشك، پروتئين، ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد پنجه در دو چين در هر سال يادداشتبرداري گرديد. جهت برآورد عملكرد، برداشت از سطح 8/7 متر مربع به عمل آمد. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه بين ارقام، سال¬ها و اثر متقابل سال × رقم براي همه صفات مورد بررسي اختلاف معنيدار وجود دارد. مقايسه ميانگينها (به روش دانكن) نشان داد كه بيشترين و كمترين ميانگين علوفه تر به ترتيب در ارقام نكتار با 8/186 و چاپر با 2/137 تن در هكتار توليد شد، كه با تعداد ديگري از ارقام مورد بررسي از نظر آماري اختلاف معنيدار ندارند. از نظر ميانگين عملكرد علوفه خشك ارقام سويت جامبو، نكتار، KFS3وKFS2 به ترتيب با توليد 21/39، 11/39، 54/37 و 41/37 تن در هكتار در رتبه اول قرار گرفتند. رقم سويت جامبو بيشترين تعداد پنجه را با 69/3 عدد توليد كرد. بيشترين عملكرد پروتئين علوفه به رقم نكتار با عملكردي معادل 14/3 تن در هكتار تعلق گرفت. بيشترين ارتفاع بوته با 2/224 سانتيمتر به رقم اسپيدفيد و قطر ساقه با 99/17 ميليمتر به رقم KFS2 تعلق گرفت. رقم چاپر در چهار صفت عملكرد علوفه خشك با 95/32 تن در هكتار، پروتئين با 62/2 تن در هكتار، ارتفاع بوته با 7/181 سانتيمتر و تعداد پنجه با 11/2 عدد كمترين توليد را به خود اختصاص داد و كمترين قطر ساقه با 33/12 ميليمتر را رقم اسپيدفيد توليد كرد.
چكيده لاتين :
Eight forage sorghum cultivars (Sweet jumbo, Nectar, Chopper, Pacific BMR, Speed feed, KFS1, KFS2 and KFS3) were assessed to determine the most suitable traits carrying cultivar, through a randomized complete block design with four replications during 2003-2005. Ammonium phosphate (basd on P205) was applied at 115 Kg/ha and 183 Kg/ha of nitrogen (urea-based) at four application times. Six traits, namely green fodder, dry matter, protein yield, plant hieght, stem diameter and tiller number were assessed for each cut. Harvesting was conducted from a 7.8 m2 area. Three yearsʹ data were analysed in a combined analysis and the means compared through Duncan Multi Rang Test (DMRT). Combined analysis of variance showed significant differences among cultivars, years, and cultivar x year interactions. A comparsion of means indicated that, Nectar and Chopper cvs. produced the highest vs. the lowest green fodder of 186.8 and 137.2 t/ha, respectively. They did not significantly differe from some other cultivars. As for dry matter yield, the cultivars Sweet jumbo, Nectar, KFS3 and KFS2 with mean yields of 39.21, 39.11, 37.54 & 37.41 t/ha, respectively ranked the top. Sweet jumbo produced the highest tiller number per plant (3.69) while Nectar yielded the highest protein (3.14 t/ha). The highest plant height (224.2 cm) and stem diameter (17.99 mm) belonged to Speed feed and KFS2, respectively. Among the cultivars, Chopper produced the lowest dry matter (32.95 t/ha), protein yield (2.62 t/ha), plant height (181.7 cm) and tiller number per plant (2.11), however the lowest stem diameter (12.33 mm), belonged to Speed feed.
