كاني شناسي و نحوه ي تشكيل كانسارهاي نسوز ميشدوان بافق، ايران مركزي

Mineralogy and genesis of the Mishdovan refractory ore bodies Bafgh, Central Iran

كانسار ميشدوان بافق يكي از مناطق شناخته شده ي ايران مركزي است كه داراي پتانسيل معدني از كاني هاي گروه سيليمانيت است. سازندهاي رخنمون شده بيشتر از سنگ هاي دگرگون ناشي از دگرگوني ناحيه اي وابسته به دوره ي پركامبرين هستند. كاني هاي گروه سيليمانيت در زمينه ي انواع شيست ها پراكنده هستند. منطقه زمين ساخته بوده و در مراحل بعد از دگرگوني ناحيه اي، توده هاي آذرين نفوذي نيز در سنگ ها تزريق شده اند. منطقه ي مورد بررسي داراي گسترشي در حدود 95 كيلومتر مربع است كه بر اساس نوع، مقدار و كيفيت كاني هاي گروه سيليمانيت به چهار بلوك ذخيره، تقسيم بندي شده است. در هريك از بلوك ها ترانشه ها و چاهك هاي اكتشافي حفر شد. نمونه برداري به صورت سيستماتيك از رخنمون هاي سطحي، ترانشه ها و چاهك ها انجام شد. براي شناسايي نوع ماده ي معدني، از ميان نمونه هاي گرفته شده، تعدادي نمونه براي بررسي مقاطع نازك و تعدادي نيز براي آناليزهاي XRD و XRF ارسال شدند. با توجه به بررسي هاي انجام گرفته مشاهده شد كه ماده ي معدني از نوع كيانيت و سيليمانيت بوده و كاني آندالوزيت به ندرت ديده مي شود. با توجه به نوع سنگ هاي اطراف و درجات دگرگوني آن ها و بررسي هاي مقاطع نازك و XRD، تغيير فاز آندالوزيت اوليه به سيليمانيت و كيانيت در اثر دگرگوني در دماي بالاي مجاورتي، به عنوان عامل مهم اين پديده معرفي مي شود. همچنين با توجه به نتايج XRD از نمونه هاي برداشت شده كه فقط يك نمونه مقدار كمي كيانيت نشان داده است، چنين به نظر مي رسد كه عيار كلي ماده ي معدني كم بوده و از اين نظر وضعيت رضايت بخشي را از منطقه نشان نمي دهد. از اين رو فرآوري اين ماده ي معدني با مشكلات زيادي همراه بوده يا احتمالا فاقد توجيه اقتصادي است.

Bafgh Mishdovan ore body is located in the Central Iranian zone and is recognized as potential of the sillimanite group minerals. In this region, the outcrops of the different formations can be observed which mainly consist of the Precambrian metamorphic rocks. Silimanite group minerals are existed in the schistic rocks. The area is located in a tectonized zone and subjected to regional metamorphism then intruded by igneous plutonic rocks. The study area has 95 km2 coverage and according to quality and grade of sillimanite group minerals can be divided to four different mineral zones. Primary exploration activities have been carried out by digging of the trenches and test pits. Samples were taken systematically from outcrops, trenches and test pits. In order to recognize of the ore body (via mineralogy studies), some samples were sent to the laboratory for thin section studies and also XRD and XRF analysis. Based on these investigations, it is verified that the refractory minerals are consisted of sillimanite and kyanite and rarely andalusite. Based on the hosted rocks type and their metamorphic stages, thin section studies and XRD analysis, the phase transition of the primary andalusite into sillimanite and kyanite due to the high temperature-contact metamorphism can be justified. Also regarding the XRD analysis, only one sample contains some kyanites, so it seems that ore bodies is low grade and beneficiation of this industrial minerals face many difficulties or may not be feasible.