ارزيابي مقاومت لاين‌هاي برنج ايراني نسبت به كرم ساقه‌خوار نواري برنج Chilo suppressalis

ارزيابي مقاومت لاين‌هاي برنج ايراني نسبت به كرم ساقه‌خوار نواري برنج Chilo suppressalis

برنج يكي از مهم‌ترين محصولات غذايي ضروري براي بيش از نيمي‌از جمعيت جهان است. كرم ساقه خوار نواري برنج Chilo suppressalis يكي از مهم‌ترين آفات برنج است كه موجب كاهش محصول جهاني برنج مي‌شود. استفاده از ارقام مقاوم، يكي از رايج‌ترين روش‌هاي مديريت آفات مي‌باشد. در اين تحقيق مكانيزم مقاومت در 10 لاين برنج براي سه نوع مقاومت شامل آنتي‌زنوز، آنتي‌بيوز و تحمل در گلخانه و مزرعه مورد بررسي قرار گرفت. دستجات تخم حشرات كامل كرم ساقه‌خوار روي برگ لاين‌هاي مورد بررسي، ميانگين وزن لاروها و درصد بقاي لاروها به ترتيب براي مقاومت به آنتي‌زنوز و آنتي‌بيوز مورد ارزيابي قرار گرفت. درصد سفيد شدن خوشه براي تعيين تحمل به كرم ساقه‌خوار نواري مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه حداكثر دستجات تخم، درصد بقاي لاروها، مرگ جوانه مركزي و سفيد شدن خوشه مربوط به لاين 3 (سنگ طارم × طارم ديلماني) و بيشترين ميانگين وزن لارو مربوط به لاين شماره 5 (× Iri-2 نوك سياه) مي‌باشد. در اين تحقيق حساس‌ترين و متحمل‌ترين لاين‌ها به ترتيب، لاين شماره 3 و لاين شماره 4 (فجر× نوك سياه) بود. نتايج بدست آمده در مزرعه، نتايج گلخانه را تاييد مي‌كند. نتايج بررسي همبستگي نشان داد كه ارتفاع و كلروفيل در مكانيزم آنتي‌زنوز، قطر ساقه و تعداد پنجه در مكانيزم آنتي‌بيوز و همين‌طور قطر ساقه در مكانيزم تحمل موثر بود.

Rice is one of the most important staple food crops for more than half of the world population. The striped stem borer Chilo suppresalis is one of the most devastating pests of rice, reducing yield world wide. The use of resistant cultivars remains one of the most reliable methods to manage the pests. In this study, mechanism of resistance in 10 lines of rice for 3 kinds of resistance (antixenoses, antibioses and tolerance) were studied. The egg set of striped stem borer on the leaf of lines, mean weight of larva and survival percentage of larva were measured for antixenosis and antibiosis resistance, respectively. Also, in this study the tolerance of 10 lines of rice was evaluated in the field against the striped stem borer. Percentage of white head was used for determination of tolerance to striped stem borer. The results showed that the maximum egg set, percentage of survival, dead heart and white head belong to line 3 (Sang-e-Tarom × Tarom-e- Daylamani) and the highest weight of larva was obtained on the line 5 (Iri-2 × Nok-siah). In this study the most susceptible and resistant genotypes were line 3 (Sang-e-Tarom×Tarom-e-Daylamani) and line 4 (fajr×Nok-siah), respectively. Also, results of greenhouse exaperiments proved the results of field exaperiments. The results of correlation study showed that the height of plant and amount of chlorophyll were effective on antixenosis. Also, stem diameter and number of tillers were effective on antibios mechanism. Finally, mechanism of tolerance was affected by stem diameter.