ارزيابي انواع تله‌ها و مواد جلب كننده جهت شكار مگس ميوه مديترانه اي Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) در يك باغ ميوه مخلوط در شيراز

ارزيابي انواع تله‌ها و مواد جلب كننده جهت شكار مگس ميوه مديترانه اي Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) در يك باغ ميوه مخلوط در شيراز

مگس ميوه مديترانه‌اي از آفات مهم قرنطينه‌اي است كه در دي ماه سال 1386 روي ميزبان نارنگي در شيراز گزارش شد. به منظور تعيين بهترين تركيب تله و ماده جلب كننده جهت شكار انبوه آن آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با شش تيمار و سه تكرار در يك باغ ميوه مخلوط در سال 1388 انجام شد. تيمارهاي آزمايشي عبارت بودند از: 1- تله جكسون + تري مدلور (JT)، 2- تله مك فيل + تري مدلور (MT)، 3- تله تفري تراپ + مايع سراتراپ (TC)، 4- تله تفري تراپ + بيولور (TB)، 5- تله بطري پلاستيكي+ مايع سرا تراپ (BC)، 6- كارت زرد رنگ چسبي (YP). تله‌ها در دهه سوم تير ماه در باغ نصب شدند. شمارش ميزان شكار مگس ميوه مديترانه‌اي و حشرات غيرهدف در تيمارها به تفكيك و هفته‌اي يك بار انجام شد و سپس ميانگين شكار روزانه تيمارها محاسبه گرديد. داده‌ها پس از تبديل و همسان‌سازي تجزيه واريانس گرديد و ميانگين‌ها با آزمون چند دامنه‌اي دانكن مقايسه شدند. نتايج نشان داد كه اختلاف معني‌داري بين تيمارها در سطح يك درصد وجود دارد. ميانگين شكار روزانه مگس مديترانه‌اي در تيمارهاي فوق الذكر به ترتيب 16/3، 08/3، 24/0، 6/0، 07/0 و صفرحشره تعيين شد. همچنين ميانگين شكار روزانه حشرات غيرهدف در تيمارها به ترتيب 05/0، 02/0، 42/7،83/3، 06/11و86/1 عدد تعيين شد. اوج شكار حشرات كامل مگس مديترانه‌اي و حشرات غير هدف در تيمارها به ترتيب در نيمه دوم مهر و اواسط شهريور مشاهده شد. تعداد كل شكار حشرات غيرهدف در كليه تيمارها 3/2 برابر مگس مديترانه‌اي در تيمارها بود. مگس Minettia sp. از خانواده Lauxaniidae گونه غالب در ميان حشرات غيرهدف شكار شده بود. درصد مگس‌هاي نر شكار شده در تيمارهاي يك الي پنج به ترتيب 96، 95، 32، 22 و 25 درصد بود. نتيجه نهايي آن كه، تيمارهاي يك و دو به عنوان بهترين تيمارها جهت شكار انبوه مگس ميوه مديترانه‌اي در باغ‌هاي ميوه مخلوط شيراز معرفي مي‌شوند.

Mediterranean fruit fly (med fly), Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae), which was considered as an important quarantine pest in Iran was recorded on mandarin fruit in Shiraz in January 2007. To determine the best combination of trap and attractant for trapping of med fly, a field experiment was conducted in a randomized complete block design (RCBD) with 6 treatments in 3 replicates in a mixed fruit orchard (2-hactares) in 2009. Treatments were included: 1-Jackson trap baited with trimedlure, 2- Mcphail trap baited with trimedlure, 3-Tephri trap baited with Cera trap liquid, 4- Tephri trap baited with biolure, 5- Plastict bottle baited with Cera trap liquid and 6- Yellow sticky panel. Traps which were installed on trees in 26th July were checked weekly and the number of captured flies and non -target insects were recorded. Mean number of total captured flies per treatment per day (FTD) and non- target insects per treatment per day (NTID) were calculated. Data were transformed to homogenize their variance before analysis of variance (ANOVA) followed by Duncan’s Multiple Range Test (DMRT). Results revealed significant differences among the treatments at probability level of 0.01 (df =5, F=129.58; P > 0.0001). FTD were 3.16, 3.08, o.24, 0.6, 0.07, and zero respectively but NITD were 0.05, 0.02, 7.42, 3.83, 11.06 and 1.86 respectively. Population peaks of med fly and non- target insect were observed between 11-25th October and 15th September respectively. The total capture rate of non target insects in treatments weres 2.3 times number of med fly. Minettia sp. (Diptera: Lauxaniidae) was the dominant species among the non target insects captured by some treatments. Percentages of total captured adult males in treatments 1-5 were 96, 95, 32, 22, and 25 respectively. In conclusion, treatments 1 and 2 are recommended as the best for mass trapping of the med fly in mixed fruit orchards in Shiraz city.