گزارش گونه (Hym.: Chalcididae) Haltichella rufipes از ايران

گزارش گونه (Hym.: Chalcididae) Haltichella rufipes از ايران

خانواده Chalcididae شامل 90 جنس و 1500 گونه در دنيا مي‌باشد (6) كه در پنج زيرخانواده قرار گرفته‌اند و در نواحي حاره‌اي گسترش وسيعي دارند. اين زنبورها اغلب پارازيت داخلي حشرات راسته‌هاي دوبالان، پروانه‌ها، سخت بال پوشان، بال توري‌ها و بال غشاييان زير راسته‌ي Symphyta مي‌باشند. تعدادي نيز پارازيت خارجي هستند و تعداد كمي به‌ خصوص گونه‌هاي گرمسيري پارازيت ثانويه هستند كه بيشتر روي خانواده‌هاي Braconidae و Ichneumonidae مشاهده شده‌اند (3). در ايران مطالعات روي فون اين خانواده به وسيله Masi (1924) آغاز شد. وي دو گونه جديد را از ايران توصيف كرد. بعدها شش گونه جديد ديگر نيز توصيف شد (1, 2, 5). طي بررسي‌هاي اخير تعداد گونه‌هاي موجود در ايران به 39 گونه افزايش يافت (4). در بررسي به عمل آمده در استان كرمان، به منظور جمع‌آوري زنبورهاي اين خانواده از روش‌هاي مختلفي استفاده شد از جمله: استفاده از تله ماليز، تور زدن روي گياهان با توري حشره‌گيري و جمع‌آوري زنبورها به وسيله آسپيراتور، پرورش ميزبان اين زنبورها تا هنگام تفريخ زنبورها عموماً در بهار انجام شد. در طي نمونه‌برداري‌هايي كه در سال‌هاي 1387 و 1388 از مناطق مختلف استان صورت گرفت دو نمونه از جنس Haltichella از مناطق جيرفت (N 28° 39ʹ 29ʹʹ E 57° 49ʹ 03") به ارتفاع 630 متر در تاريخ 17/4/1388 و پارك ملي خبر (N 28° 49ʹ 37" E 56° 16ʹ 40", 1915m) به ارتفاع 1915 متر، در تاريخ 16/7/1388بدست آمد كه توسط كليدهاي شناسايي موجود (1, 3) مورد شناسايي قرار گرفت. نام گونه جمع‌آوري ‌شده Haltichella rufipes (Olivier, 1791) توسط نگارنده سوم تعيين گرديد كه تنها از اروپا و منطقه‌ي قفقاز گزارش شده است (6). خصوصيات اين گونه شامل: شاخك در نمونه‌هاي نر كاملاً سياه رنگ اما در ماده‌ها بند دوم شاخك قرمز رنگ بود. بند اول شاخك به چشم ساده مياني نمي‌رسيد، سپرچه پهن و از نماي پشتي با دو دندانه افقي موازي، فرورفتگي بند اول شكم به وسيله دو برجستگي كوتاه از طرفين محدود شده بود. گونه‌هاي جنس Haltichella بيشتر پارازيت پروانه‌هاي كوچك هستند، اما بعضي‌ها پارازيت ثانويه در خانواده زنبور‌هاي Braconidae مي‌باشند و برخي ديگر پارازيت دوبالان خانواده Glossinidae در آفريقا هستند (3).

The family Chalcididae comprises over 1500 species belonging to 90 genera worldwide (6) placed within five subfamilies. The members of this family are endoparasitoids of different insect orders such as Diptera, Lepidoptera, Coleoptera, Neuroptera and Hymenoptera. Some chalcidids are ectoparasitoids and some are considered as hyperparasitoids of Braconidae and Ichneumonidae (3). In Iran taxonomic study on this family was first started by Masi (1924) who described two new species. Later six new species were added (1, 2, 5). In a recent survey, increased number of the species of this family to 39 species (4). Materials were obtained during a field work which conducted from 2008 to 2009 in various parts of Kerman Province located in South-east of Iran. The samples were collected using different methods such as sweeping, Malaise trap and rearing. Identification was based on available literatures (1, 3). The genus Haltichella Spinola was considered as new record for Iran. The studied species were identified by third author as Haltichella rufipes (Olivier, 1790). This species was collected in Kerman Province, Jiroft (N 28° 39ʹ 29ʹʹ E 57° 49ʹ 03", 630m, 8.7.2009) and Park Melli Khabr, Rochun (N 28° 49ʹ 37" E 56° 16ʹ 40", 1915m, 8.10.2009). It is distributed all through Europe and Caucasus (6). The diagnostic characters of this species are: Antennae in male specimens entirely black but in females pedicel is red; the scape does not reach the anterior ocellus; scutellum very flat posteriorly with two conical, horizontal, subparallel dents; the fovea of the 1st tergite delimited by two lateral short keels. The species belonging to the genus Haltichella are mostly parasite of Microlepidoptera, some are hyperparasitoids of the family Braconidae and others are regarded as parasitoids of Diptera (Glossinidae) in Africa (3).