شناسايي و رتبه بندي عوامل موثر بر كاربري اراضي مسكوني با استفاده از تكنيك هاي MADM مطالعه ي موردي؛ شهر ياسوج

Identifying and Ranking the Effective Factors on Residential Land use by using MADM Techniques Case study: Yasuj city

مسكن به عنوان يكي از نيازهاي اساسي انسان و يكي از معيارهاي سنجش توسعه¬يافتگي محسوب مي¬شود. از طرف ديگر روند رو به رشد شهرنشيني در كشورهاي جهان سوم و بحران مسكن در شهرها باعث گسترش زاغه¬ها و مناطق حاشيه¬نشين شده است. بنابراين توجه به مسكن و برنامه¬ريزي آن در اكثر برنامه¬ريزي¬هاي ملي، منطقه¬اي و شهري بيش از پيش احساس مي شود، در اين راستا، اين مقاله درصدد است عوامل مؤثر بر كاربري اراضي مسكوني شهر ياسوج را شناسايي و رتبه¬بندي كند. در ابتدا با به¬كارگيري نظرات خبرگان به وسيله¬ي استفاده از تكنيك دلفي، 37 مؤلفه بر كاربري اراضي مسكوني شناسايي و در چهار گروه دسته¬بندي گرديد و در نهايت؛ با استفاده از روش¬هاي آماري و تكنيك¬هاي MADM اين عوامل مورد رتبه¬بندي قرار گرفت. نتايج به¬كارگيري تكنيك¬هاي MADM نظير AHP و TOPSIS حاكي از آن است كه از بين عوامل چهارگانه¬ي مؤثر بر كاربري اراضي مسكوني بيشترين تأثير را عامل اقتصادي داراست. در بين عوامل اقتصادي بيشترين اهميت در انتخاب مسكن به شغل افراد با 706/0=Ci و بعد ارزش زمين و ساختمان با 652/0 تعلق دارد. همچنين در بعد محيطي نيز تأثير دره¬ها و تپه¬ها با 0/644 و در بعد فرهنگي سطح فرهنگ افرادمحله با 618/0 و در نهايت در بعد اجتماعي نزديكي به اقوام و تأثير همسايگان با 741/0 بيشترين نقش را داشته¬اند.

Housing is considered as one of the basic needs of human and one of the criteria for development measuring.On the other hand, the increasing trend of urbanization in developing countries and housing crisis in the cities has extended the slums and out skirt habitation. Therefore, considering the housing and its planning in most of national, regional and urban planning is sensible more than before. In this respect, this paper intends to identify and rank the factors which are effective on residential land use of Yasuj city. At first, through adoption of expertsʹ opinions by the use of Delphi technique, 37 categories were identified for residential land use and classified in four groups, and finally were ranked by statistical methods and MADM techniques. The results obtained through using MADM techniques including AHP and TOPSIS shows that among the four effective factors on residential land use, economical factor has the most effect. Among the most important economic factors, the most important factor in selecting house is related to peopleʹs job with Ci= 0.706and then land and building value with Ci= 0.652. Also, from the view point of environment, the valleys and hills with Ci= 0.644, from cultural view point, the culture levels of local people with Ci= 0.618 and finally from social point of view, the proximity to relatives and the effect of neighbors with Ci= 0.741 has had the greatest role.